SEVR ANTLAŞMASI’NIN ARDINDAN İZMİR’DE ORTAYA ÇIKAN BİR KRİZ: ABD İLE YUNANİSTAN ARASINDA VERGİ ANLAŞMAZLIĞI

Authors : Yasin COŞKUN

Pages : 271-290

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2019-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :15 Mayıs 1919’da İzmir’i işgal eden Yunanistan uyguladığı politikalarla bu bölgede kontrolünü artırmaya çalışmıştır. Sevr Antlaşması’yla beraber İzmir’i artık Yunanistan’ın bir parçası olarak kabul eden Yunan yetkililer İzmir’de özellikle ekonomik alanda radikal kararlar almaya başlamışlardır. Bu durum İzmir’de ticari faaliyetleri olan ABD’yi rahatsız etmiş ve iki ülkeyi karşı karşıya getirmiştir. Bu çalışma Sevr Antlaşması’nın ardından Yunanistan’ın uyguladığı vergi politikalarına ABD tarafından gösterilen tepkileri arşiv belgeleri ışığında incelemektedir. Sevr Antlaşması’nın ardından Yunanistan’ın ilk yaptığı girişimlerden birisi İzmir’de kapitülasyonları kaldırmaya yönelik olmuştur. Ancak bu durum ABD tarafından kabul görmemiştir. ABD daha önceden kapitülasyonlar üzerinden belirlenen vergiler dışında hiçbir vergi ödemek istememiştir. Ancak Yunanistan başka isimler adı altında yeni vergiler getirmiştir. Özellikle Amerikan şirketi Standard Oil’in yeni vergi ödemeyi kabul etmemesi üzerine bu şirketin faaliyetleri Yunan yönetimi tarafından askıya alınmıştır. Bu durum iki ülke ilişkilerini germiş ve ABD Dışişleri Bakanı devreye girmiştir. Bunun dışında Yunan yönetimi İstanbul’da ithalat vergileri önceden ödenmiş mallar için İzmir’de yeniden ayrı bir vergi almaya başlamıştır. Bu durum da ABD’nin tepkisini çekmiştir. ABD’nin İzmir Konsolosu, sorunun çözümü için çeşitli görüşmeler gerçekleştirmiştir. Ancak ABD açısından istenilen sonuç elde edilememiştir. İzmir’in Yunan işgali altında bulunduğu süre boyunca vergi konusu iki ülke arasında sorun teşkil etmeye devam etmiştir.
Keywords : İzmir, ABD, Bristol, Horton, Standard Oil Company