KURTULUŞTAN SONRA GAZİANTEP (TÜRKİYE’NİN SIHHİ VE İÇTİMAİ COĞRAFYASI: GAZİ AYINTAB VİLAYETİ)

Authors : Hasan DİNÇER

Pages : 75-97

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2019-08-23

Article Type : Research Paper

Abstract :23 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılmasından sonra, Türk tarihinde ilk olarak 20 Mayıs 1920 tarihinde Umur-ı Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiyye Vekâleti kuruldu. 1921 yılında Umur-ı Sıhhiye-i Muavenet-i İçtimaiyye Vekâleti; nüfus, eğitim/okullaşma oranı, hastalıklar/sağlık kurumları, üretim düzeyi/ürünler konusunda ülke gerçeklerini tespit etmek böylelikle sosyal, kültürel ve ekonomik politikalara yön vermek amacıyla “Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası” adıyla bir dizi il monografisi hazırlattı. Bu makalede Gaziantep hakkındaki monografi incelenmiş, Cumhuriyet’in ilk yıllarında Gaziantep’in ekonomik-sosyal hayatı, işgalin etkileri, halkın günlük yaşamı, ağırlığı hissedilen toplumsal sorunlar hakkında sonuçlara varılmıştır. 1926 yılı itibarıyla Gaziantep’in tarımsal yapılarındaki feodal ilişkilerin, köylülerin yaşam koşullarını zorlaştırdığı, içme suyu şebekesi, kanalizasyon gibi alt yapı eksikliklerinin kentin genel sorunu olduğu, beslenme ve doğum konularındaki ilkel uygulamaların eğitim başta olmak üzere bazı alanlarda acil müdahale ve yatırımları gerektirdiği saptanmıştır. Bununla birlikte Gaziantep, Cumhuriyet’in ilk yıllarında olumlulukları daha fazla, gelişme potansiyeli yüksek bir kenttir. Savaşların yıpratıcı etkisine karşın, tarımsal ve ticari faaliyetleri göz önüne alındığında, üretken, mücadeleci, girişimci bir nüfusa sahiptir. Okullara ilgisi, medreselere ilgisizliği, modern tıbba değer vermesi; Gaziantep halkının, her alanda değişim anlamına gelen Türk Devrimi’nin değerlerini benimsemeye yatkın, akılcı uygulamaları kabule elverişli olduğunu göstermektedir.
Keywords : Gaziantep, Umur ı Sıhhiye i Muavenet i İçtimaiye Vekâleti, Dr Refik Saydam, Dr Rıza Nur