THE UNITED STATES ATTITUDE IN THE PROCESS LEADING TO THE LIBERATION OF IZMIR (AUGUST-SEPTEMBER 1922)

Authors : Elçin YILMAZ

Pages : 5-34

View : 8 | Download : 4

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Kurtuluş Savaşı 3 yılı aşkın bir süre devam etmiş ve 9 Eylül 1922 tarihinde İzmir’in düşman işgalinden kurtarılmasıyla son bulmuştur. Üç büyük cephede topyekun verilen büyük bir mücadele sonrası kazanılan zafer kurulacak yeni devletin temellerini atmıştır. Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yürütülen bağımsızlık savaşında askeri ve diplomatik mücadele eş zamanlı sürdürülmüştür. Bu süreç, hem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin uluslararası alanda kendini kabul ettirme hem de bir ulus olarak varlığına son vermek isteyenlere karşı Türk Milleti’nin var oluş mücadelesi olmuştur. “Ya İstiklal Ya Ölüm” ilkesi ile yola çıkan Mustafa Kemal Paşa ve kahraman meclis koşullar ne olursa olsun Misak-ı Milli kararlarından asla taviz vermemiş, mili bağımsızlığına ve egemenliğine ters düşmeyen her türlü barış koşulunu kabule taraftar olduğunu beyan etmiştir. Bu süreçte Türk Kurtuluş Savaşı’nda Amerika Birleşik Devletleri ile yürütülen diplomasi çabaları büyük önem arz etmektedir. Amerika’nın çeşitli dönemlerde Türkiye’ye gönderdiği heyetler, yarı-resmi ve resmi devlet adamları Türkiye’nin mücadelesinin uluslararası kamuoyunda tanıtılmasında önemli bir rol oynamıştır. Amerika’dan gönderilen heyetlerle en önemli devlet adamları nezdinde görüşmeler gerçekleşmiş Türkiye’nin en önemli konularda talepleri bu görüşmelerde dile getirilmiştir. Biz bu çalışmamızda, Türk Kurtuluş Savaşı’nın zafere giden süreçteki son 2 ayında (Ağustos-Eylül) Amerikan resmi arşiv belgelerinde ön plana çıkan konuları araştırdık. Bu iki ayı özellikle İzmir'in Türk orduları tarafından alınmasından önceki son aylar olduğu için araştırdık. Günümüzde dahi tartışmalı olan bazı konuların tarafsız kabul edebileceğimiz Amerika’nın devlet adamlarının nezdinde nasıl ele alındığını ortaya koymaya çalıştık. Bunu yaparken orjinal Gale Ulusal Arşiv dokümanlarında yer alan resmi belgelerden birinci derecede faydalandık. Karşılaştırma gereği duyduğumuz bazı konularda orjinal İngiliz resmi arşivlerine, gazetelerine ve ayrıca Amerikan gazetelerine başvurduk.
Keywords : Türk Yunan Savaşı, Amiral Bristol, İzmirin Kurtuluşu, Açık Kapı Diplomasisi, Monroe Doktrini, Woodrow Wilson