MİZAH PENCERESİNDEN TÜRK—YUNAN ÇATIŞMASI: SAVAŞ, DİPLOMASİ VE SİYASET (1919—1922)

Authors : Nazlı İNCEBURUN

Pages : 159-219

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih araştırmalarında konuya farklı bir yön ile bakmak, o alanı incelemek ve en azından o dönemde, kamuoyunun konulara bakış biçimini irdeleyebilmek açısından gülmece dergilerinin önemli bir yeri vardır. Bir konunun anlatım biçiminin ortaya konulmasında gülmece dergileri ve karikatürlerinin anlatım gücünü belirtmeye bile gerek yoktur. Bu bağlamda mizah ve karikatür, olağanüstü şartlar altında söylenemeyenleri, toplumların yaşamlarındaki sarsıcı olay ve süreçleri gülme ve düşünmeyle edimiyle harmanlayarak ortaya koyar. Düşündürücü ve eğlendirici bir yanı olduğu kadar farklı dönemlerin entelektüel birikimi, diplomatik münasebetleri, siyaset ve olağanüstü gelişmelerini ortaya koyan karikatürler olayların yaşandığı dönemin, resmi belgelerin yazdığının dışında, dönemin birey ve toplum ölçekli genel havasını vermek açısından son derece önemli tarih araştırma materyalleri olarak nitelendirilebilir. Bu kapsamda ele alınan çalışma, Türk İstiklâl Savaşı’na destek veren Karagöz, Güleryüz, Diken ve Âyine mizah dergileri ile bunlara karşıt olan Ay Dede mizah dergisi yayınları üzerinden Türk—Yunan çatışmasının savaş, diplomasi ve siyaset boyutunun çizgi ve mizahi karakterler üzerinden halka nasıl yansıtıldığını, sürecin nasıl izlendiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada ağırlıklı olarak Güleryüz, Karagöz, Diken ve Âyine mizah dergilerinden yararlanılmış; 1922 yılı başında yayına başlayan Ay Dede’den konu bütünlüğü içinde yeri geldiğinde kullanılmaya gayret gösterilmiştir.
Keywords : TürkYunan İlişkileri, Savaş, Diplomasi, Siyaset, Mizah