David Hume’un Siyasal Ekonomisi ve İnsan Doğası

Authors : Ahmet DAĞ

Pages : 947-968

View : 9 | Download : 11

Publication Date : 2016-12-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Hume başta din, ahlak ve siyaset olmak üzere; doğa, bilim, tarih, felsefe, metafizik, epistemoloji/mantık, iktisat, sosyoloji, psikoloji, etik ve estetik vb. alanlarda eserler üretmiş bir filozoftur. Hume’un entelektüel ilgisine giren konuların zenginliğine rağmen, Türkiye’de yapılan çalışmaların çoğunlukla din ve epistemoloji alanında yoğunlaşıldığı görülür. Son dönemlerde kısmen de olsa ahlak felsefesi üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Filozofun siyaset ve iktisat çalışmaları üzerinde yeterince durulmamış ve ilgi gösterilmemiştir. Oysa ticaret yüzyılında İngiltere’de yaşamış ve A. Smith’le münasebet içerisinde bulunmuş bir filozofun iktisat üzerine düşünce geliştirmemesi düşünülemezdi.Bu makalede ilk modern iktisatçı diyebileceğimiz Hume’un ahlak ve siyasetle ilişkili olan siyasî iktisat anlayışı; insan zihninin çalışmasıyla, insan doğası ve tutkularıyla ilişkili olarak ele alınmıştır. Siyasal ekonomisi eserleri bağlamında ele alınmış ve ahlak felsefesinin merkezi ve siyasî iktisat anlayışının en önemli kavramları olan fayda-değer, çıkar, tutumlar ve söz verme kavramlarıyla siyasal iktisat anlayışı ortaya konmaya çalışılmıştır. Hume’un, antroposantrik (insan merkezli) ahlak anlayışı inşa ederek günümüzün seküler, akılcı, dünyevi, immoral ve kapitalist maddeci bir dünyanın oluşmasına katkısının bulunduğu tespitinde bulunulmuştur.
Keywords : Hume, İktisat, Siyasal İktisat, İnsan Doğası, Tutku