Taşkın Afetlerinin Önceden Tahmin Edilebilirliği; Gümüşhane İlinde Yaşanan Afetlerinin Farklı Yöntemlerle Tahmin Örneklemi

Authors : Ufuk Yükseler, Ömerul Faruk Dursun

Pages : 248-264

Doi:10.54365/adyumbd.1420098

View : 18 | Download : 22

Publication Date : 2024-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Taşkın afeti ülkemizde sıklıkla yaşanan, can ve mal kaybı bilançosu yüksek olan bir afettir. Karadeniz bölgesi ülkemizde en fazla taşkına maruz kalan bölgedir. Bu nedenle bu çalışmada Karadeniz bölgesinin sınırları içerisinde kalan Gümüşhane İlinde 1972, 1974, 2004 ve 2017 yıllarında yaşanan 4 büyük afet TOPSİS, Frekans Oran ve Entropi yöntemiyle tahmin edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında 9 adet taşkına etki eden parametre kullanılarak risk haritaları çıkarılmıştır. Kurumlarından elde edilen veriler alan oranında noktasal veri çıkarılmıştır. Çıkarılan bu noktasal veriler yöntemlerin risk haritaları ile karşılaştırılmıştır. 4 adet doğrulama metodu ile yöntemlerin doğruluk değerleri tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda taşkına etkili parametreler çoğunlukla yükselti ve yağış olarak belirlenirken bazı havza ve metotlarda bu durum farklılık göstermiştir. Frekans Oran ve Entropi metodu risk haritalarının gerçekle uyumlu sonuçlar verdiği, TOPSİS metodunun ise uyumunun daha düşük olduğu belirlenmiştir. Frekans Oran metodu en yüksek doğruluk değerlerine sahip olmuştur. Bunun nedeni, Frekans Oran metodunun havza öğrenimi sonucu algoritma oluşturmasıdır.
Keywords : Taşkın, Coğrafi bilgi sistemleri, Frekans Oran, Entropi, TOPSİS, Gümüşhane ili, Afet, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, ArcGIS