İSMAİL HAKKI’NIN TAHASÜR’DEKİ ŞİİRLERİNE VE POETİKASINA DAİR BAZI DİKKATLER

Authors : Macit BALIK

Pages : 166-187

Doi:10.30804/cesmicihan.1034150

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk edebiyatında Ara Nesil adı verilen intikal sürecinde adı geçen (Alişanzâde) İsmail Hakkı (1871-1944); şair, biyografi yazarı, çevirmen, araştırmacı ve bürokrat olarak bilinir. İsmail Hakkı, Tanzimat’tan Servet-i Fünûn’a geçiş sürecinde görülen farklı cepheler içinde kendisini Hâmit-Ekrem-Sezai dairesinde konumlandırmıştır. Recaizade Mahmut Ekrem’in şiir hakkındaki düşüncelerinin savunucusu olmanın yanı sıra yeni şiire örnek teşkil edecek eserler de ortaya koymuştur. Edebî faaliyetleri uzun sürmemiş olsa da Fransız şiirinden yaptığı tercümeler, yazdığı biyografiler, dergicilik faaliyetleri ve edebiyat araştırmalarıyla Türk şiirinin Batılı bir hüviyet kazanmasına katkıda bulunmuştur. Yazın yaşamına gençlik yıllarında yazdığı şiirlerle başlayan İsmail Hakkı, bu dönemin ürünlerini Tahassür (1308/1891) adlı eserinde toplamıştır. Tahassür, bir kısmı daha önce Mekteb dergisinde yayımlanmış, bazıları tercüme ve tamamına yakını Recaizade Ekrem tarzında yazılmış hissî şiirlerden oluşur. Eserin dikkat çeken başka bir yönü de şiir hakkındaki düşüncelerin aktarıldığı uzunca bir poetikayı içermesidir. Bu kısımda şiirin tarifi, konusu, güzellik, tabiat, hakikat, yeni şiirin nasıl olması gerektiği hususlarında Ekrem’in görüşlerini güçlendirecek tezler ileri sürmüştür. Tabiat, aşk ve melankolinin hâkim olduğu şiirler ise Recaizade Ekrem çizgisinde yeni şiirin örnekleri olarak sunulmuştur. Bu çalışmada, İsmail Hakkı’nın biyografisi ve edebî portresi, şiir hakkındaki düşüncelerinin analizi ve Tahassür’deki metinlerin yeni Türk şiiri bağlamında incelemesi yapılmaya çalışılmıştır.
Keywords : İsmail Hakkı, Tahassür, Poetika, Şiir, Tabiat, Melankoli, İsmail Hakkı, Tahassür, Poetika, Şiir, Tabiat, Melankoli