Giyim Kuşam Konulu Tatar Türkçesi Atasözlerinin Paralellik Açısından İncelenmesi

Authors : Sedanur KARCI

Pages : 67-83

Doi:10.30804/cesmicihan.1123381

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Atasözleri tecrübe ve deneyimlere dayanan, yol gösterici ve öğretici kalıplaşmış sözlerdir. Atasözünü atasözü yapan bazı araçlar vardır. Bunlara “atasözü yapma araçları” denebilir. Bu çalışmada atasözü yapma araçlarından “paralellik” üzerinde durulmuştur. Çalışmanın örneklem alanı 78 adet paralel Tatar atasözünden oluşmaktadır. Bu atasözleri Huciahmet Mehmütov’un Tatar Halık İcatı insert ignore into journalissuearticles values(Mekaller hem Eytemner); eserinde yer alan giyim kuşam konulu 315 atasözünün taranıp paralel olanların tespit edilmesiyle elde edilmiştir. Mac Coinnigh’in “Atasözü İşaretleyicileri” başlığında ele aldığı 4 atasözü yapma aracından biri olan paralellik bu çalışmada Mac Coinnigh’in yapısal inceleme şablonundan hareketle tarafımızdan önerilen tasnife göre iki ayrı aşamada incelenmiştir. İlk inceleme aşamasında, tespit etmiş olduğumuz 78 atasözünün bağlaçlı ve bağlaçsız olma durumları incelenmiştir. İkinci aşamada ise aynı 78 atasözü pekiştirilmiş paralellik yönünden ele alınmıştır. Pekiştirilmiş paralellik bölümü yineleme ile paralellik, eksiltim ile paralellik, eş veya zıt anlam ile paralellik ve ters yerleştirme ile paralellik olmak üzere dört tipten oluşmaktadır. Örneklem alanındaki atasözlerinin bu dört paralellik oluşturma tipinden hangilerini karşıladığı tespit edilmiş ve sonuçlar hem sözel olarak ifade edilmiş hem de tablolar ile gösterilmiştir. İnceleme sonucunda örneklem alanımızdaki 78 adet paralel atasözünden 77’sinin insert ignore into journalissuearticles values(%98.71); bağlaçlı, 1’inin insert ignore into journalissuearticles values(%1,28); bağlaçsız koordinasyon tipinde olduğu gözlenmiştir. Atasözleri pekiştirilmiş paralellik bağlamında incelendiğinde yineleme ile paralellik 78 atasözünden 47’sinde insert ignore into journalissuearticles values(%60,25);, eksiltim ile paralellik 8’inde insert ignore into journalissuearticles values(%10,25);, eş veya zıt anlam ile paralellik 9’unda insert ignore into journalissuearticles values(%11,53);, ters yerleştirme ile paralellik 2’sinde insert ignore into journalissuearticles values(%2,56); tespit edilmiştir. Bir atasözünde birden fazla pekiştirme tipi görülebildiği için burada oranlar %100’e tamamlanmamaktadır. Her bir paralellik tipi kendi başlığı altında açıklanmış ve örneklenmiştir. Belirlenen 78 adet atasözü örnekleme yapılırken hiçbir atasözü göz ardı edilmeyecek ve hiçbir atasözü tekrar edilmeyecek şekilde konumlandırılmıştır.
Keywords : Tatar Türkçesi, Paralelizm, Atasözü, Giyim Kuşam Kültürü