1923’TEN 2023’E CUMHURİYETİN 100 YILLIK ÇEVRE TARİHİ

Authors : Tuğrul Çamaş

Pages : 18-34

View : 20 | Download : 24

Publication Date : 2024-07-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Çevre tarihi insanlık tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. Çevre tarihi çalışmaları günümüzde çok önemli bir araştırma sahasıdır. Çevre gerek bir yaşam modeli gerekse ekonomik modelin bir parçası olarak her zaman önemli olmuştur. Ancak insanoğlu yüksek medeniyetler kurma yolunda çok büyük adımlar atmıştır. Türkler, gerek Orta Asya’da gerekse Anadolu’da sosyo-ekonomik yaşam alanlarında doğa ve doğal çevresi ile güçlü bir işbirliği yapmıştır. Osmanlı dönemi Batı’nın tüm değerleriyle Osmanlı sosyo-ekonomik yaşantısına etki ettiği bir dönem olmuş, şehir yaşantısından, şehircilik çalışmalarına, mimariden, çevre ve sokak düzenlemesine kadar her şey Batılı sistem içerisinde yapılmıştır. Çevre odaklı dönüşüm yeni cumhuriyetle birlikte kent odaklı bir yaklaşımı beraberinde getirmiştir. Paternalist yaklaşımdan ulus-devlet çizgisine geçiş yapan bu yeni rejimin çevre politikalarında çevre kentsel çevre olarak algılanmıştır. Ankara özellikle yeni rejimin sürdürülebilirliğini sağlamak için çevre ve şehircilik çalışmalarında adeta bir okul görevi görmüştür. 1973’te Çevre Sorunları Koordinasyon Kurulu, 1974’te Çevre Koordinasyon Kurulu, 1978 yılında Bakanlar Kurulu Kararıyla, Başbakanlığa bağlı Çevre Müsteşarlığı kurulmuştur. Türkiye’de büyük şehirler küresel ölçekli neoliberal ekonomik sistemin bir parçası haline gelerek hızla büyümeye ve gelişmeye başlamıştır. Bu süreç zarfında kentleşmenin artması ve yeni bir orta sınıfın yükselişi de dahil olmak üzere önemli sosyal ve politik değişiklikler yaşanmıştır. Bunun da etkisiyle şehircilik bu dönemde her zamankinden daha güçlü bir disiplin olmuştur.
Keywords : Çevre, Tarih, Osmanlı, Cumhuriyet, Ankara