Efsane Türünün Eğitici Boyutu ve “Kızıl Ziyaret Efsanesi”nde İletilen Eğitsel Unsurlar

Authors : Ferhat ÇİFTÇİ, Muhammed Fatih SAYIR

Pages : 178-196

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihi, çok eskilere dayanan efsanelerin dinî, sosyal, ahlakî ve eğitsel bir boyut taşıdığı bilinmektedir. Efsaneler, özellikle barındırdıkları mucizevî olaylardan ötürü etkileri bakımından zihinde kalıcı bir yer edinmektedir. Bu şekilde her ne kadar gerçeklikleri sorgulansa da yaşam içerisinde canlılık gösterip sözlü kültürü oluşturan ve besleyen bir niteliğe sahiptir. Bu açıdan, kurgusal bir tür olarak değerlendiren efsanelerin anlatı geleneğinden yararlanmakta fayda vardır. İçinde taşıdıkları iyi-kötü kavramlar, iyilerin davranışları sayesinde nihaî anlamda kazançlı çıkmak gibi hususların kimi eğitsel iletilerin aktarılmasında önemli bir rol gerçekleştirdikleri söylenebilir. Muş yöresine ait olan “Kızıl Ziyaret Efsanesi” söz konusu edilen yönde eğitsel birtakım iletiler taşımaktadır. Anlatıya göre olay, Muş’un güneyindeki Kurtik Dağları üzerinde gerçekleşir. Efsanede gerçekleşen olay ve karakterlerin ortaya koydukları temsiller üzerinden yaşama dair yüceltilmesi gereken değerlere ulaşılır. İlahî bir yardım eşliğinde kötüler amaçlarına ulaşamamakta ve ortaya koydukları tercihten ötürü iyiler efsaneleşmektedir. Bu bakımdan, Muş yöresine ait efsanenin çocukların ve gençlerin eğitiminde karakter gelişimi açıdan olumlu bir durum oluşturduğunu söyleyebiliriz.
Keywords : Sözlü kültür, efsane, Kızıl Ziyeret Efsanesi, eğitsel unsurlar