Çocuk Kitaplarında Öğretmen ve İdareci Karakterler

Authors : Oğuzhan YILMAZ, Yasin YAKAR

Pages : 201-215

Doi:10.47935/ceded.1216084

View : 8 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Erken yaşlarda çocukların karakterlerinin şekillenmesinde öğretmenlerin büyük bir rol oynadığı bilinmektedir. Bu nedenle çocuk kitaplarında öğretmen karakterlerin sunuluş biçimi önemlidir. Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarında yer alan öğretmen karakterinin nasıl resmedildiğini tespit etmek amacıyla yapılan çalışma, doküman analizi deseniyle kurgulanmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda içeriğinde öğretmen karakter bulunan eserler, ilgili alan uzmanlarının görüşleri dikkate alınarak temin edilmiştir. Sonrasında bu eserler araştırmanın problem cümlesi göz önünde tutularak okunmuş, çocuk bakışını ve gerçekliğini yansıtmadığı düşünülen eserler çalışma grubuna dâhil edilmemiştir. Eserler belirlenirken yazarların birden fazla eserine yer verilmemiş, mümkün olduğunca farklı yazarların eserleri kullanılmaya çalışılmıştır. Çalışmada incelenen eserler araştırmacılar tarafından öncelikle herhangi bir kayıt tutulmadan okunmuştur. Ardından araştırmanın alt problemi ışığında kitaplar gözden geçirilmiş, öğretmen karakterlerle ilgili kesitler herhangi bir süzgece tabi tutulmadan kayda alınmıştır. Kayıt altına alınan bu veriler NVİVO 11 nitel veri analiz programına yüklenerek önce betimsel analize ardından içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışmanın geçerlik ve güvenirliğini artırmak amacıyla kodlamalar Miles ve Huberman’ın insert ignore into journalissuearticles values(1994); güvenirlik formülü dikkate alınarak yapılmıştır. Çalışma sonucunda öğretmen karakterlerin okul kurallarını fazlasıyla önemsedikleri, kimi zaman ayrımcılık yapıp öğrencilere hakaret etmeyi alışkanlık hâline getirdikleri, nadir de olsa sevgi dolu ve anlayışlı tutumlar sergiledikleri tespit edilmiştir.
Keywords : Çocuk edebiyatı, kurmaca metin, öğretmen karakteri, eğitim