Artan Dozlarda Bor Uygulamasının İki farklı Zeytin (Olea europaea L.) Çeşidinin Yeşil Aksam Bor Konsantrasyonu ve Bazı Besin Elementleri Alımı Üzerine etkisi

Authors : Sadettin BOZGEYİK, Ayfer ALKAN TORUN

Pages : 37-48

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyada ve Türkiye’de bor (B) noksanlığı önemli ve yaygın bir beslenme problemidir. Zeytin (Olea europaea L.) ekonomiye ciddi katkısı olan önemli bir tarımsal bitkidir. Zeytin özellikle Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde giderek artan oranda bitki deseni içerisinde yer almaya başlamıştır. Zeytinin B noksanlığına oldukça duyarlı olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada toprak ve çevre faktörleri bakımından B noksanlığının yaygın olabileceği bu bölgelerde yetiştirilen zeytin çeşitlerine yapraktan artan oranlarda B uygulamalarının etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, yaygın üretimi yapılan iki zeytin çeşidinin (Olea europaea L. cv. Ayvalık ve Gemlik) yetiştirildiği üretim alanlarında tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür. Buna göre, büyüme dönemi olarak Som (çiçek açmadan önceki dönem) ve meyvelerin nohut büyüklüğünde olduğu iki farklı dönemde artan dozlarda B (%0; %0.2; %0.4; %0.6 ve %0.8) yapraktan uygulanarak çeşitlerin yeşil aksam B konsantrasyonu ve diğer besin elementleri belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; artan dozlarda B uygulaması ile her iki çeşidin yeşil aksamındaki B konsantrasyonunun artış sağlanmıştır. Bu artışların kontrole göre Gemlik çeşidinde %14.4 ve Ayvalık çeşidinde ise %10.3 oranında olduğu belirlenmiştir. Tüm B uygulamaları altında B konsantrasyonunun Gemlik çeşidine göre Ayvalık çeşidinde %8.5 oranında daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ortalama B konsantrasyonunun Gemlik çeşidinde 82.2 mg kg-1 iken, Ayvalık çeşidinde ise 89.2 mg kg-1 olduğu ve çeşitler arasındaki bu farklılıkların istatistiki olarak önemli seviyede olmadığı görülmüştür. Ayrıca, yapraktan artan dozlarda B uygulamasının yeşil aksamda bulunan diğer besin elementlerinin konsantrasyonları üzerinde etkisinin istatistiki olarak önemsiz olduğu; bununla birlikte bazı elementler arasında zayıf korelasyonların olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Bor noksanlığı, Yapraktan B uygulaması, B beslenmesi, Zeytin bitkisi