GELENEK AKTARIMI: ATALAR DİNİ (MISIR KÜLTÜRÜ, HZ. MUSA VE İSRAİLOĞULLARI ÖRNEĞİ)

Authors : Ertuğrul DÖNER, Savaş MENTEŞ

Pages : 173-200

Doi:10.30627/cuilah.1158936

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanoğlu, tarih boyunca içerisinde yaşadığı toplumun geleneğinden az veya çok etkilenmiştir. Kendisinden etkilenilen gelenek ise gücünü, bir toplumun onayını alması yoluyla uzun yıllar içerisinde meydana getirilen bir sistem olmasına borçludur denebilir. Geleneğin en önemli özelliklerinden biri onun toplum tarafından sıkı sıkıya korunarak yeni nesillere/insanlara aktarılma çabasının öznesi olmasıdır. Keza insanoğlu kendisini, atalarından devraldığı geleneği sonraki nesillere/insanlara aktarmakla mesul addetme eğilimine sahiptir. Bu bağlamda bir toplumun önceki nesillerden/insanlardan kendilerine tevarüs eden gelenek sistemlerinde yer alan dini unsurların bütününü atalar dini olarak ifade edebiliriz. Ancak atalar dini ifadesini sadece kan, soy, ırk vb. bağları bulunan kişilerden intikal eden gelenek kalıpları gibi bir anlam alanıyla sınırlı tutmak doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Zira bir toplum kendi öz atalarından miras kalan geleneği benimseyebileceği gibi, başka toplumların gelenek sistemindeki unsurları da kabul ederek gelenekleştirebilir. Bu bağlamda çalışmamızda yer alan atalar dini ifadelendirmesiyle kan, soy, ırk vb. bağları bulunmasa dahi, kendisinden etkilenilen toplumun atalarından tevarüs etmiş olan gelenek sistemi kastedilmektedir. Nitekim İsrailoğulları’nın, Mısır toplumunun atalar dininden etkilenmeleri buna bir örneklik teşkil etmektedir. Bu minvalde çalışmamız da Mısır’ın atalar inancını izah etme ve İsrailoğulları’nın, bölgenin hâkim gelenek sisteminden etkilenmelerinin mahiyetini gerekçeleriyle beraber ele alma amacı taşımaktadır. Ayrıca bu araştırma, geleneğin insan üzerindeki baskın gücünü de göstermesi açısından önemli birtakım veriler sunacaktır. Hemen belirtmemiz gerekir ki bu çalışma multidisipliner bir yapı arz etmekle beraber esasında bir tefsir çalışmasıdır. Zira vuzuha kavuşturmayı amaçladığımız Mısır’ın atalar dini ve İsrailoğulları’na etkisi, Yûnus sûresi 78. âyette zikredilen Firavun ve halkının, atalarından görüp öğrenmiş oldukları dinin mahiyetini ortaya koyma gayesiyle ele alınacaktır.
Keywords : Atalar Dini, Mısır, Hz Musa, İsrailoğulları, Yahudilik