FAHRÜDDÎN ER-RÂZÎ’NİN (ÖL. 606/1210) MEFÂTÎHU’L-ĞAYB TEFSİRİNDE EĞİTİMLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR

Authors : Ahmet BEKEN

Pages : 219-236

Doi:10.30627/cuilah.1159514

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Eğitim, insanı yönlendirerek onda istenilen yönde değişim meydana getirme amacı gütmektedir. Tarihsel süreçte bu değişimi vurgulamaya dönük çok sayıda kavram kullanılmıştır. Klasik kaynaklardan hareketle bu kavramların tespit edilmesi, genelde din eğitimi özelde İslâm eğitim tarihi açısından önem arz etmektedir. Bu kaynaklardan bazıları hassaten eğitimle ilgili olmakla birlikte diğer bazısı doğrudan eğitime dair değildir. Ancak bu tarz kaynaklarda da eğitimle ilgili kavramlara yer verildiği görülmektedir. Bu minvalde sözü edilecek eserlerden biri Fahrüddîn er-Râzî’nin (öl. 606/1210) Tefsîrü’l-Fahri’r-Râzî/et-Tefsîru kebîr/Mefâtihü’l-ğayb adlı tefsiridir. Râzî’nin bilhassa Allah’ın terbiye etmesi, eğitmesi ve öğretmesi söz konusu olduğunda eğitimle ilgili kavramlara yer verdiği görülmektedir. Bu nedenle çalışma, Râzî’nin âyetleri tefsir ederken eğitim ve öğretimle ilgili değindiği kavramların ortaya konulmasını amaçlamaktadır. Bu bağlamda bilgiler öncelikle Râzî’nin mezkûr tefsirinden hareketle elde edileceği için çalışma, bu eserle sınırlandırılmıştır. Neticede Râzî’nin tefsirinde eğitim, öğretim ve daha özelde insanın dinî ve ahlâkî eğitimine dair farklı kavramlara (terbiye, edeb/te’dîb, ta‘lîm, tehzîb, tezkiye vs.) yer verildiği tespit edilmiştir. Bu kavramlardan bazıları (terbiye gibi) sadece insandan insana değil, Allah’tan insana doğru bir eğitim sürecini vurgulamaktadır
Keywords : Din Eğitimi, Fahrüddîn er Râzî, Mefâtîhul Ğayb, Talîm, Tedîb, Terbiye, Tedrîs