ARAPLARDA HURMANIN YERİ, ÖNEMİ VE İBN VAHŞİYYE’NİN HURMA RİSALESİ’NİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Hakan TEMİR, Tahsin KOÇYİĞİT

Pages : 168-187

Doi:10.30627/cuilah.1280688

View : 54 | Download : 46

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Palmiyegiller familyasından uzun boylu, yaprakları yeşil ve meyvesi tatlı olan hurma, tropikal bölgelerde, ılıman iklim kuşaklarında ve özellikle de çölde yetişen bir bitki türüdür. Meyvesi baklagillerin birçoğuna nazaran yağ, karbonhidrat ve protein açısından oldukça zengindir. Sıradan bir yiyecek olmanın ötesinde sağlık için faydalı olmasıyla tercih edilen gıda maddeleri arasında ilk sıralarda gelir. Yaşadıkları bölgenin coğrafi durumu ve ekolojik şartlarından dolayı hurmayla kaderleri birleşen Arapların günlük hayatında hurma, deri ve deve vazgeçilmez üçlü olmuştur. Devenin evcilleştirilmesiyle yarımadada rahatça dolaşan Araplar, besleyici özelliği, yarımadadaki vahalara uyum göstermedeki başarısı, meyvesinin uzun süre bozulmayışı ve kerestesinin çeşitli işlerde kullanılması sebebiyle asırlar boyu hurmayla yakın temaslarını sürdürmüşlerdir. Yarımadadaki hayat üzerinde ciddi bir tesiri olması sebebiyle ilk dönemlerden itibaren hurmanın ekimi, hasadı ve kullanımı konusunda risaleler ve kitaplar telif edilmiştir. Bu makalede hurma özelinde yazılan eserler ve ilk dönem kaynakları içerisinde hurma hakkında detaylı bilgi içeren kitaplar tanıtıldıktan sonra 4 asırda yaşadığı düşünülen İbn Vahşiyye’ye izafe edilen Hurma Risalesi hakkında bilgi verilecektir. Böylelikle kendi alanında ilklerden olan bu çalışma okuyucularla buluşturulacak ve Araplar nezdinde hurmanın önemi tekrar hatırlatılacaktır. Çalışmaya dair veriler temel kaynaklardan alınacak ve sağlıkla alakalı güncel bulgulardan da istifade edilecektir.
Keywords : İslam Tarihi, Arap, İbn Vahşiyye, Gıda, Hurma