Atık Pil Tozu Liç Kalıntısındaki Manganın Çözünürlüğü için Optimum Koşulların Yanıt Yüzey Yöntemiyle Belirlenmesi

Authors : Gülistan Deniz TURHAN ÖZDEMİR, Nizamettin DEMİRKIRAN

Pages : 73-86

Doi:10.21605/cukurovaummfd.608959

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, bitmiş çinko karbon ve alkali pillerden hazırlanan atık pil tozundaki çinko oksidin nitrik asit çözeltisinde çözündürülerek giderilmesinden sonra geriye kalan liç kalıntısındaki manganın çözünürlüğü için optimum parametre değerleri belirlenmiştir. Sülfürik asit derişimi, reaksiyon sıcaklığı ve reaksiyon süresi bağımsız değişkenler olarak seçilmiş ve çözünürlüğe etki eden parametre değerlerini optimize etmek için yanıt yüzey yöntemi insert ignore into journalissuearticles values(RSM); kullanılmıştır. Mangan çözünürlüğünü arttırmak için indirgen madde olarak melas kullanılmıştır. Proses parametrelerinin etkilerini görebilmek için deneysel bulgulara çoklu regresyon analizi yapılmış ve modifiye bir denklem elde edilmiştir. Deneyler sonucunda sülfürik asit derişimi, reaksiyon sıcaklığı ve reaksiyon sürenin artmasıyla liç veriminin arttığı belirlenmiştir. Reaksiyon sıcaklığı ve reaksiyon sürenin çözünme üzerinde daha etkili parametreler olduğu gözlenmiştir. Maksimum liç verimine ulaşmak için optimum deney koşulları 2,07 mol/L, 68,8 °C ve 120 dk olarak bulunmuştur. Optimum koşullar altında mangan çözünürlüğünün %93 olduğu belirlenmiştir. 
Keywords : Atık pil, Mangan, Liç, Optimizasyon, Yanıt yüzey yöntemi