Yozgat Sarıkaya Termal Roma Hamamı’nda Kullanılan Doğal Yapı Taşları ve Mühendislik Özellikleri

Authors : Zeynel BAŞIBÜYÜK, Gökhan EKİNCİOĞLU, Mehmet Mustafa ÖNAL

Pages : 233-244

Doi:10.21605/cukurovaummfd.601460

View : 22 | Download : 6

Publication Date : 2019-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğaltaş, geçmişten günümüze insanoğlunun yaşamında alet yapımı, mimari, sanat gibi birçok alanda yer almıştır. Yozgat ili Sarıkaya ilçe merkezinde bulunan ve doğaltaşın Anadolu’da mimari eser olarak kullanılmış örneklerinden biri olan Sarıkaya Termal Roma Hamamı, MS 2. yüzyılın ortalarında inşa edilmiştir. Termal Roma Hamamının günümüze kadar korunarak gelmiş olan batı cephesinde, havuzlarında ve yer döşemelerinde mermer, sadece temel seviyeleri korunarak gelmiş iç kısım duvarlarında ve havuz basamaklarında ise kireçtaşı kullanılmıştır. Yapının inşasında kullanılan mermerlerin, ilçe merkezinin yaklaşık 1 km güneyinde bulunan Paleozoyik yaşlı Kırşehir Masifi içerisindeki Bozçaldağ Formasyonuna ait metamorfik kayaçlar içerisindeki mermer seviyelerinden, kireçtaşlarının ise ilçe merkezinin birkaç km kuzey-kuzeydoğusundaki Orta Miyosen-Pliyosen yaşlı sedimanter kayaçlar içerisinde bulunan kireçtaşı seviyelerinden alındığı düşünülmektedir. Sarıkaya Termal Roma Hamamının inşasında kullanıldığı düşünülen mermer ve kireçtaşı birimlerinden alınan numunelerin mühendislik özellikleri, ilgili TS EN ve ISRM standartlarına göre belirlenmiştir. Çalışma alanındaki kireçtaşları porozite, sertlik, basınç dayanımı, yüzey aşınma dayanımı gibi mühendislik özellikleri açısından mermerlere göre daha dayanıksız olmakla birlikte, olasılıkla, düşük maliyet, kolay işlenebilirlik, ısı yalıtımı ve pürüzlülük gibi özellikleri nedeni ile yapıda kullanılmıştır. Sarıkaya Termal Roma Hamamı’nda ilerleyen dönemlerde gerçekleştirilebilecek restorasyon çalışmaları kapsamında kullanılacak doğaltaşların doğru kaynaklardan seçimi açısından bu ve benzeri çalışmalar yol gösterici olacaktır.
Keywords : Roma hamamı, Mermer, Kireçtaşı, Fiziksel ve mekanik özellikler, Yozgat