Kutadgu Bilig’e Göre Yönetici ve Nitelikleri

Authors : Büşra KOÇAK MACUN, Yasemin Kurtlu

Pages : 60-96

Doi:10.14520/adyusbd.302992

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2018-04-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözlü veya yazılı edebi ürünler milletlerin zengin bilgi kaynaklarının başında gelmektedir. İslamiyet sonrası ilk Türk eserlerinden olan Kutadgu Bilig, Türk kültürü için bir ebedilik vasıtasıdır. Türklerdeki sosyal hayat, din, düşünüş, hükümdarlık anlayışı, devlet felsefesi… gibi daha birçok kültürel kodu bu eserde bulmak mümkündür. Kutadgu Bilig sayılan bu yönleriyle birlikte geçmişi bilmek, anlamak ve geleceğe yöntem önermek açısından da birçok bilimsel çalışmanın nesnesi olmuştur. Bu çalışmada amaç Kutadgu Bilig’in devlet yöneticisi açısından incelenmesidir. Çalışmada Kutadgu Bilig’in XII, XVII, XVIII, XXI, XXIII, XXIV, XXV, XXVI, XXVII, XLI, XLII ve XLIII bölümleri hükümdar tasarımı ve devlet anlayışı bakımından incelenmiştir. Ancak ele alınan konuya göre eserin diğer bölümlerinden de yararlanılmıştır. Yönetici özelliklerinin sunulmasında eserden alıntılara yer verilmiştir. Kutadgu Bilig’de tasvir edilen hükümdar tipi bilgilidir, güçlüdür, savaşçıdır, siyaset bilgisiyle devletini en iyi şekilde idare ederek hem halkını mutlu eder hem de ülkesinin sınırlarını genişletir. Ancak Karahanlılar Devleti döneminde İslamiyet’in kabul edilmiş olması nedeniyle hükümdar tasvirlerinde dinin etkisi de gözlenmektedir. Türk devlet ve hâkimiyet anlayışı dikkate alındığında hükümdar tipinin sahip olduğu özelliklerin aslında bir yöneticinin sahip olması beklenilen özellikler olduğu görülmektedir. Ancak Türklerde yerleşik hayata geçilmesi ile birlikte bozkır tipi alp tipinin yerini daha sistematik bir yönetim anlayışının aldığı görülmektedir.  
Keywords : Kutadgu Bilig, yönetici, devlet, nitelik