KASIM TINISTANOV, HAYATININ SON YILLARI VE İDAM EDİLMESİ

Authors : Kemal GÖZ

Pages : 39-73

Doi:10.14520/adyusbd.677450

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kasım Tınıstanov ilk Kırgız aydınlardan biridir. O, dilbilim konusunda yaptığı çalışmalarla Kırgız gramerciliğinin temellerini atmıştır. Kırgızcadaki gramer terimlerinin çoğu Kasım Tınıstanov'un icadıdır. Tınıstanov ayrıca ilk Kırgız yazarlardan biridir. Onun kaleme aldığı şiirler ve kısa hikâyeler Kırgız edebiyatının başlangıç eserleri arasında yer alır. Tınıstanov'un tutuklanmasında ve idam edilmesinde, hakkında yazılan eleştiri yazılarının büyük payı vardır. Ayrıca eserlerinde Cedit edebiyatının etkisi altında kaldığı ile ilgili şüpheler de bu yazıda tartışılmaktadır. Sovyetler Birliğinin kurulmasından sonra Orta Asya'daki aydınların herhangi bir karşı duruşta bulunmadan sessizce Komünist rejimin isteklerini kabullendiğini düşünmek yanlıştır. Tınıstanov eserlerinde Kırgız Kazak halklarının eski güzel günlerine duyduğu özlemi şiirlerinde yansıttığı için kıyasıya eleştirilmiş, Manas Destanı konulu çalışmaları nedeni ile kendisine hep şüpheyle bakılmıştır. Tınıstanov Alaş Orda partisi mensubu olmak ve Sosyal Turan Partisi kurucuları arasında yer almakla suçlanmış ve 1937 yılında idam edilmiştir.
Keywords : Kasım Tınıstanov, Aalı Tokombaev, Alaş Ordo, Kırgız Edebiyatı