MÜLÛKÜ'T-TAVÂİF DÖNEMİNDE SOSYAL YAŞAM

Authors : Kadir Erbil

Pages : 377-411

Doi:10.14520/adyusbd.1482141

View : 42 | Download : 46

Publication Date : 2024-08-28

Article Type : Review Paper

Abstract :Mülûkü\'t-tavâif dönemi, tarihsel açıdan zengin ve karmaşık bir dönemdir. Bu dönem, farklı etnik grupların ve kültürlerin bir araya geldiği, siyasî ve sosyal değişimlerin hüküm sürdüğü bir evreyi temsil eder. Bu araştırmada, Mülûkü\'t-tavâif dönemindeki sosyal yaşamın derinlemesine analizi amaçlanmaktadır. Mülûkü\'t-tavâif dönemi, 1031-1090 yılları arasını kapsamaktadır. Endülüs’te yaşanan siyasî parçalanma dönemini ifade eder. Bu dönemde, çeşitli bölgesel liderliklerin ortaya çıkmasıyla birlikte farklı etnik gruplar arasında etkileşim artmıştır. Endülüs’te uzun süre, Müslümanlar, Yahudiler ve Hristiyanlar gibi farklı topluluklar bir arada yaşamış ve kültürel alışverişte bulunmuştur. Aynı zamanda, toplumsal sınıflar arasındaki ayrım da belirginleşmiş ve yeni liderlik yapıları ortaya çıkmıştır. Müslümanlar, genel nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturmakta ve bu grup Araplar, Berberîler, Müvelledler, Sakâlibe gibi çeşitli unsurlardan oluşmaktadır. Emevîler devrinde, Araplar, devletin Arap geleneklerine dayanması, Arapçanın resmî dil ve kültür dili olması, ayrıca kabile yapılarının korunması sayesinde Endülüs toplumunun geleneksel yapısını koruyabilen tek unsurunu oluşturmakta ve bu durum XII. yüzyılda da devam etmektedir. Berberîler iki farklı gruba ayrılmaktadır. Fetih sırasında ve hemen sonrasında bölgeye yerleşen Berberîler, kendi dillerini unutarak kısmen Arapların içinde eriyerek asimile olmuşlardır. X. yüzyılın sonlarına doğru, orduyu yenilemek amacıyla getirilen Zîrîler, Birzâlîler, Hazrûnîler gibi yeni Berberîler ise bu süreci Mülûkü’t-tavâif döneminin ortalarından itibaren yaşamaya başladılar. Yerli halk arasında X. yüzyılda başlayan ihtidâlar, XI. yüzyılda devam etmiş ve bu süreçte Müvelledler, Müslüman nüfusun en kalabalık kesimi haline gelmiştir. Ancak, çoğunluk olmalarına rağmen, siyasî hayatın ve gelişmelerin tamamen dışında kaldılar; Mülûkü’t-tavâif döneminde, bir tek müvelled melik dahi bulunmaması bunu açıkça göstermiştir.
Keywords : İslam Tarihi, , Endülüs, , Mülûküt tavâif, , Araplar, , Berberîler, , Müvelledler