ŞEYH GALİP’İN HÜSN Ü AŞK MESNEVİSİNDE NESNELER

Authors : Nebahat Erdem

Pages : 197-224

Doi:10.14520/adyusbd.1487832

View : 41 | Download : 46

Publication Date : 2024-08-28

Article Type : Review Paper

Abstract :Şeyh Galip’in en önemli eseri olan Hüsn ü Aşk mesnevisi nesneler açısından oldukça zengindir. Bu çalışmada yer alan nesnelerin, kullanım amaçları belirlenip metindeki nesnelerin bir sınıflandırması yapılmıştır. Metinde yer alan somut nesneleri; estetik nesneler ve günlük hayatta kullanılan nesneler olarak; soyut nesneleri ise mecaz anlamda kullanılan nesneler, teşbih unsuru olarak kullanılan nesneler ve telmih unsuru olarak kullanılan nesneler şeklinde sınıflandırma yaparak beyitlerde nesnelerin kullanım amacının ne olduğunu, şiirin anlamında ve kurgusal yapısında katkılarının neler olduğunu ve nesnelerin şiire katkısını ortaya koymak bu bakımdan önem arz etmektedir. Şairler nesnelere ifade etmek istedikleri anlamı yüklerler. Örneğin şair nesnelerden kalemi kullanırken kalemi kişileştirerek tez canlı olma özelliği yükler. Şairin, bir başka nesnelerden defteri mertlik defteri şeklinde kullandığını görürüz. Şairler nesnelere yükledikleri anlamlarla onlara adeta ruh üflemektedirler. Her bir nesne belli bir duyguya hayat vermektedir. Şiirlerde sevgilinin güzellik unsurlarından kirpikler kişileştirilerek cirit oynayan biri olarak düşünülmüştür. Telmih unsuru olarak kullanılan hikâyelerde ise hikâyesi olan nesneler kullanılmıştır. Şairler bazen de ne istediğini anlatmak için tarihten ve dinler tarihinden faydalanmıştır. Örneğin Cem’in yüzüğü, İskender’in aynası, Yusuf’un zindana atılması vs. gibi olaylar, şiirlerde şairlerin düşünce dünyalarında kurdukları anlamları telmih yoluyla ifade etmişlerdir. Telmih unsuru olarak kullanılan nesneler önemli şahsiyetlerle birlikte de kullanılmıştır. Şiirlerde zindan ve kilit Yusuf peygamberle, ayna İskender’le, yüzük ise Cem’le birlikte kullanılmıştır. Şair bu vesileyle aşkın derinliğini ve güzelliğini nesneler aracılığıyla vermiştir.
Keywords : Divan edebiyatı, Hüsn ü Aşk, Şeyh Galip, nesneler, şiir