İNTİBAH VE PERÎÇEHR ROMANLARININ FEMME FATALE KAVRAMI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Authors : Gamze Gizem Avcıoğlu

Pages : 161-196

Doi:10.14520/adyusbd.1488410

View : 41 | Download : 41

Publication Date : 2024-08-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk ve İran edebiyatının önemli yazarlarından Nâmık Kemal ve Muhammed-i Hicâzî farklı coğrafyalarda yetişseler de bulundukları toprakların siyasî-sosyal değişimlerine tanık olmuş iki yazardır. Tanzimat ve Meşrutiyet hareketleri, bu değişimlere ortam hazırlayan olayların başında gelir. Kemal ve Hicâzî, Tanzimat ve Meşrutiyet’in toplumlarında meydana getirdiği batılılaşma ve modernleşmenin etkisiyle önemli eserler kaleme almışlardır. Bu eserlerden biri Nâmık Kemal’in İntibah, Muhammed-i Hicâzî’nin de Perîçehr romanlarıdır. İki romanda da ahlakî açıdan toplumdaki bozulmalar ve kadın rolünde meydana gelen değişiklikler ele alınırken batının olumsuz tarafları da eleştirilmiştir. Kemal ve Hicâzî modernleşme sürecinde kadının toplum içinde değişen misyonunu Fransız edebiyatında görülen “femme fatale” diğer bir ifadeyle “ölümcül kadın” kavramının etkisiyle kaleme almışlardır. İki eserdeki ölümcül kadınlar Mâhpeyker ve Perîçehr’dir. Nâmık Kemal’in ve Muhammed-i Hicâzî’nin, bir süre Fransa’da kalıp oranın kültürel ve edebî ortamlarından feyz almaları bu kavramdan etkilenmelerinin sebebi olarak düşünülebilir fakat iki yazar da eserlerini kaleme alırlarken Türk-İran toplum yapısının değer yargılarını görmezden gelmemişlerdir. Çalışmamızda Tanzimat ve Meşrutiyet hareketinin ortaya çıkışı ve iki ayrı coğrafyada görülen modernleşme etkisinin edebiyata yansımaları üzerinde durulacaktır. Nâmık Kemal ve Muhammed-i Hicâzî’nin üslûbu ve edebî kişiliklerinden bahsedildikten sonra eserlerin konusu hakkında bilgi sahibi olmak için özetleri verilecektir. İki eserdeki kadın karakterlerden Mâhpeyker ve Perîçehr “femme fatale” kavramına göre incelenecektir.
Keywords : İntibah, Perîçehr, Femme Fatale