FEHÎM-İ KADÎM’İN HEP REDİFLİ GAZELİNİN ANLAMBİLİM AÇISINDAN İNCELENMESİ

Authors : Tuğçe YAŞA

Pages : 182-214

Doi:10.32321/cutad.428816

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZET Edebî bir metni anlamak, açıklamak veya tanıtmak için geçmişten günümüze pek çok yöntemin geliştirildiği bilinmektedir. Klâsik Türk şiiri bünyesinde barınan çok katmanlılık sayesinde farklı bakış açılarıyla okunmaya müsait bir yapı arzeder. Anlambilim bu bakış açılarından birisidir. Anlambilimin amacı, anlamın doğasını özenli ve mantıklı bir biçimde bulgulamak ve mümkün olduğu kadar dilsel örnekler kullanarak kavramsal çözümlemeler yapmaktır. Bu noktada çağrışımlar, duygu değeri, sapmalar, zıt ve paralel anlamlı kelime ve cümleler, soyut-somut unsurlar anlambilimin inceleme konuları arasında sayılabilir. Klâsik Türk şiirinin, bu tür modern yöntemlerle incelenmesi, günümüz insanı için, bu metinleri sadece edebiyat tarihine ait olmaktan kurtarması açısından önemlidir. 17. yüzyılda önemli temsilciler yetiştiren Sebk-i Hindî akımının bir özelliği olarak şairler sözden çok mânâya, gerçekten ziyade hayale önem verirler. Dış dünyadan çok içe yönelen şairleri anlamak niyetiyle bu çalışmada 17. yüzyıl Sebk-i Hindî şairlerinden Fehîm-i Kadîm’in hep redifli gazeli, önce Klâsik metin şerhi yöntemiyle sonra da çağdaş edebî kuramlardan biri olan ve dilin anlam boyutunu inceleyen anlambilim yöntemiyle incelenecek, makalede hem biçim hem de muhteva üzerinde durularak şairin kelimelerin çağrışım gücünden ve duygu değerinden ne derece istifade ettiği gözler önüne serilecektir.
Keywords : Dilbilim, Anlambilim, Fehîm i Kadîm, Gazel, Şerh