SENEM GEZEROĞLU’NUN ÖYKÜLERİNDE METİNLERARASI İLİŞKİLER

Authors : Yaşar ŞİMŞEK

Pages : 456-504

Doi:10.32321/cutad.931116

View : 9 | Download : 7

Publication Date : 2022-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk olarak Rus Biçimcileri tarafından ortaya atılan daha sonra Mihail Bakhtin’in “söyleşimcilik” düşüncesi etrafında Julia Kristeva tarafından oluşturulan metinlerarasılık, iki veya daha çok metin arasındaki etkileşimi ifade eder. Bir tür alışveriş, konuşma ve söyleşim biçimi olarak tanımlanan metinlerarasılık yöntemi bir metnin kendisinden önce yazılmış metinlerden veya söylemlerden bağımsız olamayacağı düşüncesine dayanmakta ve yeniden gerçekleştirilen bir yazım süreci olarak değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda bir eserin/metnin öncesinde yazılan metinlerden izler taşıdığı ve her metnin birbirini etkileyerek ortaya çıktığı düşüncesini temel almaktadır. Aynı zamanda metnin okunma aşamasında okurun birikimini dikkate alması yönünden yazar ve okur arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Bu çalışmada metinlerarasılığa öykülerinde geniş ölçüde yer veren Senem Gezeroğlu’nun öyküleri, metinlerarası ilişkiler açısından incelenmiştir. Çalışmada önce metinlerarasılık kavramı üzerinde durulmuş, ardından Gezeroğlu’nun öykücülüğü etrafında yazarın metinlerarası ilişkilere bakışı ve yaklaşımı aktarılmıştır. Daha sonra yazarın yayımlanan iki öykü kitabındaki (Unuttum Yalnız, Zaman Dursun İstedim) metinler, metinlerarasılığı kullanma biçimleri açısından değerlendirilmiştir. Öykülerinde alıntı, gönderme, anıştırma, kolaj, parodi, pastiş, montaj gibi açık ve kapalı metinlerarası teknikleri kullanan Gezeroğlu’nun, türler bağlamında şiir başta olmak üzere tiyatro, öykü, roman gibi edebî türlerden; sinema, müzik, resim gibi sanatın diğer dallarından yararlandığı gözlemlenmiştir. Bunun yanı sıra din ve gelenekle ilgili kaynaklara yer verdiği görülen yazarın bazı öykülerinde sanatçılarla, şairlerle, yazarlarla, düşünürlerle de metinlerarasılık kurduğu saptanmıştır. Öykülerinde ironiye, üstkurmacaya ve postmodern anlatıma yer veren yazarın anlatılarını kurgularken metinlerarası ilişkilere belli başlı işlevler yüklediği görülmüştür. Bu anlamda metinlerarasılığın öykü metinlerini çeşitli yönlerden güçlendirdiği ve öykülere çokseslilik kattığı belirlenmiştir. Yazarın metinlerarası ilişkilere sıkça başvurması okurdan belirli düzeyde entelektüel donanım ve bilgi birikimi beklediğini göstermektedir.
Keywords : Senem Gezeroğlu, Öykü, Metinlerarası İlişkiler, Epigraf, Alıntı, Gönderme