İÇ MOĞOLİSTAN ÖRNEĞİNDE MEKÂNSAL DİNAMİKLER VE MOĞOL MİLLÎ BİRLİĞİ

Authors : Mustafa Can TEZİÇ

Pages : 256-280

Doi:10.32321/cutad.1242344

View : 22 | Download : 32

Publication Date : 2023-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İç Moğolistan’daki idari yapılanma siyasetleri üzerinden yapılan bu tekrardan okuma mekânsal yapıların etnik bilinç ve grup aidiyetleri üzerinde belirleyici etkisi olduğunu göstermektedir. Mekânsal bir yapı olan etnografik sınırların parçalanması etnik bilinç ve grup aidiyetinin örtüşmesi üzerinde bir engel oluşturabildiği gibi bu karşıtlık İç Moğolistan örneğinde olduğu gibi millî bütünleşmenin de önüne geçebilmektedir. Araştırmalar Mançuların da içerisine dahil olduğu geleneksel Çin politikasının kuzey sınırlarının güvenliğinin bu bölgedeki konar göçer grupların sosyolojik dinamiklerini bozmak üzerine kurulu olduğunu göstermektedir. Konar göçer gruplar arasındaki çatışmalar üzerine kurulu olan bu dinamik yapı güçlü liderlerin çıkıp büyük siyasi birliklerin kurulmasına yol vermektedir. Bu noktada bölgede uygulanan idari yapılanma siyasetleri bu sosyolojik yapının önüne geçilmesi için kullanılan araçlardan bir olmuştur. Konar göçer gruplar arasında yüzyıllardır süren bu sosyolojik döngünün önüne geçilmesi beraberinde kendi çıkarlarını tehlikeye atmak istemeyen bu yüzden de gruplar arasındaki çatışmalardan uzak duran bölgesel yöneticilerin ve yönetimlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu noktada mekânsal bağlılıklar ve etnik bilinç düzeyindeki karşıtlıklar siyasi yapı üzerinde kendisini hissettirmiştir. Bu karşıtlık sonucunda bugün İç Moğolistan olarak bilinen bölgede Mançu Çin politikaları karşısında bir Moğol birliği kurulamamış, farklı grupların kendi bölgesel politikaları Moğolların bir bütün olarak hareket etmelerinin önüne geçmiştir. İlerleyen dönemde ise bölgede yükselen Moğol milliyetçiliği karşısında Mançu Çin idaresi bu idari yapıları Moğolların aleyhlerine olacak şekilde daha da geliştirmiştir. Bu çerçevede kurulan nüfusça kalabalık Çinli idari birimler içerisine Moğol yerleşim birimlerinin eklenmesi sureti ile Moğol nüfus zayıflatılmak istenmiştir. Bu parçalı yapılanma aynı dönem içerisinde Moğol milliyetçi hareket içerinde de Moğolların bir bütün olarak hareket etmelerine engel olmuştur. Farklı idari yapılara bölünmüş Moğol gruplar Çin içerisinde bir bütün olarak hareket edememişlerdir. Diğer taraftan Büyük Asya politikası ile bölgede etkin bir politika izleyen Japonya ise idari yapılar üzerinden benzer politikalar izlemiştir. Böylelikle bir yandan Çin üzerinde baskı kurarken aynı zamanda da Moğollar üzerinde de etkin bir siyaset izleme olanağı bulmuştur.
Keywords : Moğol, , Çin, Japon, Kimlik, Asya Siyaseti