TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA MİLLÎ KİMLİK İNŞASI

Authors : Neşe Kara Özkan

Pages : 111-134

Doi:10.32321/cutad.1386404

View : 49 | Download : 56

Publication Date : 2024-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma ile Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında yer alan okuma ve dinleme metinlerinde millî kimlik inşası sürecine katkı sunan unsurların nasıl ve ne sıklıkla kullanıldığını belirlemek amaçlanmıştır. Ortaokul Türkçe ders kitaplarının millî kimlik inşası açısından incelendiği araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma materyali Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2023-2024 öğretim yılında kullanılması uygun görülen ortaokul Türkçe ders kitaplarından oluşmaktadır. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmada ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki okuma ve dinleme metinleri kontrol listesinde bulunan temalara göre incelenmiştir. Araştırmada ortaokul Türkçe ders kitaplarında yer alan 32 tema ve bu temalarda bulunan 160 metin betimsel analize tabi tutulmuştur. Bu sırada bulguların sıklıkları, ders kitabındaki temaları, bulundukları metnin başlıkları ve hangi sınıf ders kitabında yer aldıkları listelenmiştir. Ayrıca ilgili tema kapsamında tespit edilen unsurların yer aldığı cümleler bulgularda sunulmak üzere belirlenmiştir. Ortaokul Türkçe ders kitaplarının millî kimlik inşası açısından incelendiği araştırma, yapılan alan araştırması sonucunda millî kimlik inşasında etkili olan tarih, vatan, dil, din, ahlaki ve toplumsal değerler, gelenek, sanat, coğrafya, yemek kültürü ve giyim temaları üzerine temellendirilmiştir. Ders kitaplarında yer alan okuma ve dinleme metinleri bu temalar kapsamına giren unsurlar açısından incelenmiştir. Ders kitaplarının incelenmesinde kullanılan kontrol listesinde bu unsurlar esas alınmıştır. Çalışmada ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki okuma ve dinleme metinleri kontrol listesinde bulunan temalara göre incelenmiştir. Araştırma sonunda millî kimlik inşasında etkili olan unsurlar öncelikle temalarına sonrasında da sınıf düzeyinde bulunma sıklıklarına göre değerlendirilmiştir. Buna göre millî kimlik unsurlarının en yoğun olduğu temaların sırasıyla tarih, vatan, dil, din, ahlaki ve toplumsal değerler, gelenek, sanat, coğrafya, yemek kültürü ve giyim olduğu tespit edilmiştir. Bu unsurlar ortaokul Türkçe ders kitaplarında sınıf düzeyinde bulunma sıklıklarına göre incelendiğinde en yoğun vurgunun 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yapıldığı görülmektedir. Sonrasında 7. sınıf Türkçe ders kitapları yer alırken bunu sırasıyla 6. sınıf ve 5. sınıf Türkçe ders kitapları takip etmektedir. Başka bir deyişle ortaokul Türkçe ders kitaplarında millî kimlik inşasına 5. sınıftan başlayarak her yıl giderek artan bir seyirle yer verildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonunda millî kimlik unsurlarının Türkçe ders kitaplarında bulunmasına yönelik olarak önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Millî Kimlik, Millî Kimlik İnşası, Türkçe Ders Kitapları