Safha Maliyet Sisteminin Tekstil Sektöründe Kullanımı: Denizli İli Tekstil İşletmesi Örneği

Authors : Yusuf YEŞİLKAYA, Eymen GÜREL

Pages : 218-241

View : 101 | Download : 82

Publication Date : 2023-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde rekabet, işletmelerin geleceği için önemli bir kavram haline gelmiştir. Özellikle üretim işletmelerinin küresel rekabette aktif rol oynayabilmesi, verimliliklerini artırabilmesi ve sürekliliğini sağlayabilmesi için maliyet sistemini etkin şekilde kullanmaları gerekmektedir. Bu nedenle işletmenin maliyet hesaplamalarında kullandığı sistemin doğru ve güvenilir olmasının yanı sıra kendi yapısına ve üretim tekniğine uygunluğu da önem arz etmektedir. Üretim işletmelerinde maliyet hesaplama yöntemi; üretim sürecine, şekline ve bağlı bulunduğu sektöre göre farklılık gösterebilmektedir. Üretim sürecinin belirli safhalara ayrılarak gider kontrolunun safhalar halinde takip edilmesi, ilgili safhada ortaya çıkabilecek yüksek maliyet problemine çözümün hızlı ve etkin olabilmesi Safha Maliyet Yöntemi ile mümkündür. Safha Maliyet Yöntemi; seri üretim yapılan ve üretimin belirli safhalarda gerçekleştiği sektörlerde uzun yıllardır kullanılmaktadır. Üretimin safhalar halinde ve seri üretim şeklinde gerçekleştiği önemli bir sektör ise tekstil sektörüdür. Bu çalışmada Denizli Organize Sanayi Bölgesinde yer alan, tekstil sektöründe faaliyetini sürdüren ve baskı boyama üzerine üretime devam eden X işletmesinin 2023 yılı Şubat ayı gider kalemleri için Safha Maliyet Yöntemi uygulanmıştır. Yöntem uygulanırken ilk olarak üretim süreci; esas üretim gider yerleri, yardımcı üretim gider yerleri ve yardımcı hizmet gider yerleri belirlenmiştir. Devamında ise üretim sürecine dahil edilen giderler 3 ana kalemde belirtilmiş ve üretim süreci safhalara ayrılmıştır. İşletmeden elde edilen bilgiler ile ilk olarak üretim giderleri safhalardaki gider yerlerine dağıtımı yapılarak Birinci Dağıtım Tablosuna işlenmiştir. İkinci Dağıtım Tablosu ise yardımcı gider yerlerinde gerçekleşen giderlerin esas üretim gider yerlerindeki dağıtımı ile oluşmaktadır. Bu hesaplama ise esas gider yerlerinde ortaya çıkan direkt hammadde ve malzeme ile direkt işçilik giderleri toplamının, toplam direkt üretim giderlerine bölünerek elde edilen yüzdeye göre dağıtılmaktadır. Devamında ise fire miktarı da göz önüne alınarak birim maliyetler hesaplanmış, safha maliyet yöntemi sonucunda ortaya çıkan maliyet değerlendirilerek model önerisi sunulmuştur.
Keywords : Maliyet Muhasebesi, Rekabet, Safha Maliyet Sistemi, Tekstil Sektörü, Üretim İşletmeleri