ŞİFÂ-İ ŞERÎF’İN TEFSİR İLMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Mehmet Selim AYDAY

Pages : 128-157

Doi:10.58852/dicd.1297220

View : 85 | Download : 68

Publication Date : 2023-07-05

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm’ın ilk asırlarından bugüne Hz. Peygamber’in hayatını her yönüyle ele alan pek çok eser telif edilmiştir. Bu eserlerden bir kısmı Hz. Peygamber’i her yönüyle ele alırken, bir kısmı ise belli başlı yönleriyle ele almıştır. Hz. Peygamber’in fiziki özelliklerini ele alan şemâil türünden eserlerin yanında, sadece mucizelerini ele alan eserler buna örnek verilebilir. Kâdî İyâz’ın insert ignore into journalissuearticles values(öl. 544/1149); Hz. Peygamber’e duyulan muhabbeti güçlendirmek amacıyla yazmış olduğu eş-Şifâ bi-ta‘rîfi hukuki’l-Mustafâ adlı eser de bunlardan bir tanesidir. Daha çok Şifâ-i Şerîf şeklinde şöhret bulan eser dört bölümden meydana gelmektedir. Bu bölümlerde Hz. Peygamber’in maddî ve manevî güzellikleri, masumiyeti, Allah katındaki değeri, mucizeleri, Hz. Peygamber’e itaatin gereği ve ona dil uzatanlara uygulanması gereken hükümler ele alınmaktadır. Bu açılardan eser bir siyer veya şemâil türünden bir eser olarak düşünülmüştür. Ancak Kâdî İyâz konuları işlerken genellikle âyetlerle başlamakta ve müfessirlerin âyete dair görüşlerini mutlaka zikretmekte, gerekli gördüğü yerde hem ayetlerdeki kıraât farklılıklarına hem de âyetin sebeb-i nüzulüne işaret etmektedir. Bu haliyle eser hem bir rivayet hem de konulu bir tefsiri andırmaktadır. Eserin bu özelliğinden dolayı tefsir ilmi açısından da değerlendirilmesinin faydalı olacağı kanaati hasıl olmuştur. Çalışma yapılırken eser baştan sona taranmış Kâdî İyâz’ın hangi tefsir kaynaklarından istifade ettiği tespit edilmiştir. İhtiyaç duyuldukça en önemli şerhlerinden biri olarak kabul edilen Ali el-Kârî’nin insert ignore into journalissuearticles values(öl. 1014/1605); Arapça Şerhu’ş-Şifâ’sına; M. Yaşar Kandemir’in Türkçe Şifâ-i Şerîf Şerh’ine de müracaat edilmiştir.
Keywords : Tefsir, Rivayet Tefsiri, Konulu Tefsir, Kâdî İyâz, Şifâ i Şerîf