A CITY RIGHT AT THE CORE OF GLOBAL, POLITICAL, ECONOMICAL AND SOCIAL CHANGES OF THE 19THCENTURY: ISTANBUL

Authors : M. Burak BULUTTEKİN

Pages : 149-182

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2015-04-19

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyıl -dünya genelinde- siyasi ve ekonomik yapıların, küresel bütünleşmelere doğru evrildiği bir dönem olarak kabul edilir. Bu sosyo-ekonomik değişimlerin etkisiyle yoğrulan Osmanlı Devleti, bu süreçte dört temel kırılma noktası yaşamıştır: Sanayi Devrimi (18. ve 19. yüzyıl) ile biriken küresel sermaye, Küçük Kaynarca Antlaşması (1774) ile başlayan ilk toprak kayıplarından itibaren ülke sınırlarının gittikçe küçülmeye başlaması, Amerika Birleşik Devletleri’nin kurulmasıyla (1776) genişleyen sosyo-ekonomik piyasalar ve Fransız İhtilali (1789)’nin oluşturduğu siyasi yönetim felsefesi değişimi. Bunun sonucunda, dönem boyunca devlet, belirleyici olma vasfını hızla yitirdi ve devlet ekonomisi (özellikle dış ticaret) yabancı devletlerin çıkarlarına yönelik olarak yeniden dizayn edilme sürecine girdi. Osmanlı Genel Kredi Bankası (1869), Selanik Bankası (1888) ve Midilli Bankası (1891) izledi. Yine 19. yüzyıl sonunda kentte kurulan yeni bankaları, diğer bir finansal yenilik olan şirketleşme faaliyetleri destekledi. Dönem içinde İstanbul’da açılan ilk şirket, Şirket-i Hayriyye Anonim Şirketi (1886) oldu. Onu İstanbul Buz Osmanlı Anonim Şirketi (1886) ve Osmanlı Sigorta Şirket-i Umumiyesi (1892) takip etti. Kurulan üç şirket de karlı ve verimli değildi. Ancak, dönemin finansal düşüncesini ve yeni İstanbul’unu ortaya koymaları bakımından önemliydiler
Keywords : 19 yüzyıl, İstanbul, 19 yüzyıl Osmanlı Ekonomik Sistemi, 19 yüzyıl Küresel Sosyo ekonomik Değişimleri, 19 yüzyıl İstanbul Sosyo ekonomisi, 19 yüzyılda İstanbulda Kurulan Bankalar ve Finansal Kurumlar