ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİ ÖNLEMEYE YÖNELİK YENİ BİR ADIM: AVRUPA PARLAMENTOSU VE KONSEYİ’NİN KURUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK DURUM TESPİTİNE DAİR DİREKTİF ÖNERİSİ

Authors : Didem YARDIMCIOĞLU

Pages : 225-276

View : 36 | Download : 45

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çocukları çocukluklarını yaşamaktan alıkoyan, potansiyellerini ve saygınlıklarını eksilten, fiziksel ve zihinsel gelişimleri açısından oldukça zararlı olan çocuk işçiliği uzun yıllardan beridir önlenmeye ve sona erdirilmeye çalışılmaktadır. Bu doğrultuda başta Uluslararası Çalışma Örgütü olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşlarca önemli çalışmalar yapılmakta, projeler yürütülmekte ve çocuk işçiliği ile mücadelede ortak bir standart oluşturmak adına uluslararası düzeyde hukuki düzenlemeler yapılmaktadır. Bu düzenlemelere katkı sunacak hukuki metinlerden biri de 23.02.2022 tarihinde Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından kabul edilen Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespitine Dair Direktif Önerisi’dir. Direktif önerisinde şirketlerin, tedarik zincirleri boyunca faaliyetlerinden kaynaklanan çocuk işçiliği, zorla çalıştırma gibi insan hakları ihlallerinden ve biyolojik çeşitlilik kaybı, çevre kirliliği gibi olumsuz çevresel etkilerden sorumlu tutulacakları düzenlenmiştir. Bu sorumluluk hem idari hem de hukuki sorumluluk şeklinde olacaktır. Böylece şirketlerin, kendileri veya tedarik zincirlerindeki şirketler tarafından çocuk işçi çalıştırılması durumunda hem tazminat ödeme yükümlülüğü hem de denetim makamları uyarınca kesilecek idari para cezaları ile karşı karşıya kalmaları söz konusu olabilecektir. Bu yönüyle Direktif önerisi şirketlere değer zincirlerinde durum tespiti yapma ve çocuk haklarına saygılı davranma konusunda bir yükümlülük getirmiş olmaktadır. Bu kapsamda Direktif önerisi başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere, ülkemizdeki ve diğer ülkelerdeki çocuk işçiliği ile mücadeleye ilişkin çalışmalara olumlu katkı sunacak nitelikte, oldukça değerli bir hukuksal metin olma niteliğine sahiptir ve bu özelliği nedeniyle çalışmamızın konusunu teşkil etmektedir.
Keywords : Çocuk işçiliği, durum tespiti, küresel değer zincirleri, kurumsal sürdürülebilirlik, çocuk hakları