TÜRK HUKUKUNDA SORUMLULUK SİGORTALARINDA RİZİKO VE RİZİKONUN GERÇEKLEŞME ANININ TESPİTİ

Authors : Yunus Alhan

Pages : 421-473

View : 43 | Download : 41

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sigorta sözleşmeleri, esas itibariyle 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) “Sigorta Hukuku” kenar başlığını taşıyan Altıncı Kitabında, m. 1401 ilâ 1520 hükümlerinde düzenlenmiştir. İki kısımdan oluşan bu Kitabın “ikinci kısmın, birinci bölümünde “Zarar Sigortaları”, ikinci bölümünde ise “Can Sigortaları” düzenlenmiştir. Birinci bölüm mal sigortalarına (m. 1453-1472) ve sorumluluk sigortalarına (m. 1473-1484) ilişkin hükümler içermekte iken; can sigortaları bölümünde, ise hayat sigortası (m. 1487-1506), kaza sigortası (m. 1507-1510) ile hastalık ve sağlık sigortasına (m. 1511-1520) ilişkin hükümlere yer verilmiştir. Kanun koyucunun zarar sigortaları başlığı altında yer verdiği sorumluluk sigortaları üçüncü kişilerin sorumluluk hükümlerine dayanan tazminat talepleri sebebi ile sigorta ettirenin malvarlığında meydana gelen yükleri ortadan kaldırmaya yönelik bir sigorta türüdür. Sorumluluk sigortaları diğer zarar sigortaları ile karşılaştırıldığında rizikonun gerçekleştiği ânın belirlenmesinin daha zor olduğu bir sigorta türüdür. TTK m. 1473/1 uyarınca sigortacı sorumluluk sigortası ile sözleşmede aksine hüküm yoksa sigortalının sözleşmede öngörülen ve zarar daha sonra doğsa bile, sigorta süresi içinde gerçekleşen bir olaydan kaynaklanan sorumluluğu nedeniyle zarar görene, sigorta sözleşmesinde öngörülen miktara kadar tazminat öder. Anılan hükümde rizikonun sözleşme özgürlüğü ilkesi gereğince taraflarca belirlenmesine izin verilmiş, böyle bir düzenlemeye gidilmediği takdirde rizikonun gerçekleşme anının belirlenmesinde uygulanacak esas öngörülmüştür. Türk sigortacılık uygulamasına bakıldığında ise rizikonun gerçekleşme anının genellikle Sigorta Genel Şartları (SGŞ) ile belirlendiği görülmektedir. İş bu makalede rizikonun gerçekleşme anına ilişkin teorilere yer verilerek TTK ve genel şartları haiz tüm SGŞ’lerde rizikonun gerçekleştiği an izah edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Türk Ticaret Kanunu, sigorta genel şartlar, sorumluluk sigortaları, rizikonun gerçekleşme anı, rizikonun gerçekleşme anına ilişkin teoriler