DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİNİN ARDL SINIR TESTİ İLE İNCELENMESİ

Authors : Baki Ateş, Ömer Doru

Pages : 964-993

Doi:10.53092/duiibfd.1322742

View : 52 | Download : 130

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Türkiye’de ekonomik büyüme ile dış ticaret arasındaki etkileşimin incelenmesi amaçlanmıştır. Türkiye’de 1980 yılından sonra ithalat gereksinimini azaltacak nitelikteki dış ticaret politikaları yerine ihracatı teşvik eden ve ihracatın artırılmasını hedefleyen dış ticaret politikaları benimsenmiştir. Çalışmada 1980-2019 yılları arasındaki dönemde ekonomik büyüme ile ihracat arasındaki ilişkiyi incelemek üzere kişi başına GSYH, mal ve hizmet ihracatı, brüt sermaye oluşumu ve nüfus değişkenlerine ait yıllık veriler kullanılmıştır. Değişkenlere ait serilerin birim kök analizi yapılmış ve nüfus değişkeni dışında birinci farklarında durağan oldukları anlaşılmıştır. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki eş bütünleşme ilişkisi ARDL sınır testi ile analiz edilmiş ve sonrasında Toda-Yamamoto nedensellik testi uygulanmıştır. Yapılan testler sonucunda değişkenler arasında eş bütünleşme olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Uzun dönem ilişkisi açısından ihracatın ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediği saptanmıştır. Nüfus değişkeninin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin negatif yönde olduğu saptanmıştır. Toda-Yamamoto nedensellik testine göre ise ihracattan ekonomik büyümeye doğru tek yönlü Granger nedensellik ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Ekonomik Büyüme, İhracat, ARDL Sınır Testi, Toda Yamamoto Nedensellik Testi