UYRUKLARI YURT DIŞINDA KORUMA KAVRAMI BAĞLAMINDA RUSYA FEDERASYONU’NUN GÜNEY OSETYA MÜDAHALESİ

Authors : Bilal Alper Torun

Pages : 1125-1148

Doi:10.53092/duiibfd.1494436

View : 31 | Download : 25

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle kurulan yeni uluslararası düzenin, 1944’te Bretton Woods ile ekonomik temelleri atılan ve 24 Ekim 1945’te Birleşmiş Milletler’in kuruluşu ile kurumsal yapısı oluşturulan uluslararası sistemden oldukça farklılaştığı görüldü. Bu farklılaşmanın en dikkat çeken yönlerinden biri uluslararası alanda kuvvet kullanımına ilişkin getirdiği sınırlama oldu. Bir yandan kuvvet kullanımını yasaklayan öte yandan ise belli durumlarda kuvvet kullanımına ‘hukukilik’ ve ‘meşruiyet’ kazandıran BM Anlaşması’nın getirdiği sınırlamalar bir süre sonra başta ABD olmak üzere büyük güçler tarafından aşındırılmaya başlandı. Bu noktada uluslararası hukukta yeni kavramların öne çıktığı/çıkarıldığı görüldü. Bu kavramların başında ise insani müdahale gelmekteydi. İnsani müdahale kavramı, devletlerin egemenlikleri ve siyasal bütünlükleri ile insan hakları, özgürlükler arasında derin bir çatışmanın ortaya çıkmasına neden oldu. İnsani müdahale ile sık sık karıştırılan bir kavram olarak Uyrukları Yurt Dışında Koruma kavramı ise uluslararası hukukta öne çıkan yeni kavramlarındandı. Rusya Federasyonu’nun 2008 yılında Gürcistan ile Güney Osetya arasında yaşanan çatışmalara müdahalesinde de temel argüman olarak bu kavrama atıf yaptığı görüldü. Bu çalışmada tanımına dair belirsizliklerin olduğu Uyrukları Yurt Dışında Koruma kavramına dair kavramsal bir tartışma yürütülecek ve Rusya Federasyonu’nun 2008 Güney Osetya müdahalesi bu kavram çerçevesinde ele alınacaktır.
Keywords : Uyrukları Yurt Dışında Koruma, Kuvvet Kullanma, Uluslararası Hukuk, Birleşmiş Milletler, Rusya