ÇİN-JAPONYA İLİŞKİLERİNDE ULUSLARARASI SİSTEM KAYNAKLI DEĞİŞİMLER: TEHDİT DENGESİ TEORİSİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Fatih Demir

Pages : 1149-1183

Doi:10.53092/duiibfd.1496186

View : 27 | Download : 38

Publication Date : 2024-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, on dokuzuncu yüzyılın sonlarında belirgin şekilde uluslararası sisteme eklemlenen Japonya ve Çin’in, bu tarihlerden günümüze kadar olan dönemdeki ikili ilişkilerini ve bu ilişkilerin uluslararası sistemin etkisiyle uğradığı değişimleri “Tehdit Dengesi Teorisi” bağlamında açıklamayı amaçlamaktadır. Çalışmada Japonya ve Çin ilişkilerinin tarihi, sistem düzeyinde ve sistem dönemlerine göre değerlendirilmiştir. İki ülkenin on dokuzuncu yüzyılın sonlarından günümüze kadar sırasıyla çok kutuplu, çift kutuplu ve son olarak tek kutuplu veya gevşek tek kutuplu sistemlerdeki ilişkilerinin değişimleri anlatılmış ve bu şekilde dönemsel olarak ortaya çıkan farklılıklar açıklanmaya çalışılmıştır. İki ülke arasında ortaya çıkan bu farklılıkların sebebi realist teori kapsamında Stephen Walt’un öne sürdüğü Tehdit Dengesi Teorisi ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, tehdit algılarının değişiminin değerlendirilmesi ve tespiti de Tehdit Dengesi Teorisi kapsamında öne sürülen dört değerlendirme birimine göre yapılmıştır. Bu bağlamda çalışmada ilk olarak, Tehdit Dengesi Teorisi ve değerlendirme birimleri açıklanmıştır. Ardından, günümüze değin Çin-Japonya ilişkileri gözden geçirilmiş ve iki ülke arasındaki temel sorunlar açıklanmıştır. Son olarak, on dokuzuncu yüzyılın sonlarından günümüze kadar geçen sürede meydana gelen sistem değişikliklerinin iki ülke ilişkileri üzerine yansımaları dört değerlendirme birimi temelinde ve tehdit algısı bağlamında değerlendirilmiştir. Varılan sonuca göre, geleneksel rakipler olarak kendileri için birbirlerinden daha büyük tehlikeler hissettikleri dönemlerde Çin ve Japonya daha iyi ilişkilere sahip olmuşlardır. Uluslararası sistemin yapısında kaynaklı olarak kendilerine yönelmiş daha büyük tehditler görmediklerinde ise iki ülke daha sorunlu ve çatışmacı dönemler geçirme başlamışlardır.
Keywords : Realist Teori, Tehdit Dengesi Teorisi, Çin, Japonya, Çin Japonya İlişkileri