SIMA prosesiyle üretilmiş ETİAL 180 alüminyum alaşımına eser miktarlarda magnezyum ve kalay ilavesinin etkilerinin incelenmesi

Authors : Mustafa BAŞARANEL, Nurşen SAKLAKOĞLU

Pages : 83-90

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Yarı-katı halde işleme prosesleri döküm, dövme ve toz metalurjisi tekniklerinin avantajlarını bir araya toplayan bir teknik olarak tanımlanmaktadır. Bir alaşımın yarı-katı halde şekillendirilebilmesi için ince eşeksenli küresel tane yapısına sahip olması gerekmektedir. Eşeksenli mikroyapıya sahip alaşımlar tiksotropiktir yani yarı-katı halde dendritik mikroyapılı alaşımlara göre yüksek akışkanlık özelliğine sahiptir. SIMA prosesi basit ve komplike ekipmanlar gerektirmeyen bir yöntem olması dolayısıyla yarı-katı şekil verme prosesleri arasında önemli avantajlar sağlamaktadır. Alüminyum alaşımlarına eser miktarlarda ilave edilen çeşitli elementlerin alaşımın mekanik özelliklerine olumlu etkiler yaptığı bilinmektedir. Bu çalışmada basınçlı döküm alaşımı olan ETIAL 180’e eser miktarda Sn ve Mg ilave edilerek SIMA prosesi uygulanmıştır. Bu elementlerin döküm ETİAL 180’e etkileri incelenmiş, aynı zamanda SIMA prosesinin uygulanmasında bu elementlerin etkileri değerlendirilmiştir. Elde edilen numuneler metalografik olarak incelenmiş, sertlik testleri yapılmış ve XRD yöntemiyle detaylı olarak analiz edilmiştir. Sn ilavesinin sertlikte hafif düşüşe neden olduğu ancak Mg ilavesinin sertlikte artışa neden olduğu tespit edilmiştir. Sn ilavesi herhangi bir bileşik oluşuma yol açmayıp katı çözeltide bulunurken, Mg ilavesinin Mg2Si bileşiklerine yol açtığı belirlenmiştir. SIMA prosesi uygulanmış numunelerde dendiritik yapıların küresel tanelere dönüştüğü ve SIMA prosesi uygulamanın yeni bir bileşik oluşumuna yol açmadığı gözlenmiştir. Yarı-katı halde şekillendirme sırasında uygulanan kuvvetin poroziteyi azaltmak, tane inceltmek gibi nedenlerle mekanik özelliklerde iyileşme sağladığı kabul edilir. Bu çalışmada SIMA prosesi sırasında malzeme yarı-katı aralıkta iken soğutularak iç yapısı incelenmiş ancak şekillendirme yapılmamıştır. Bu nedenle beklenen mekanik iyileşmeye ulaşılamamıştır.
Keywords : ETİAL 180 alaşımı, Al Si alaşımları, element, Eser XRD, SIMA Prosesi, Yarı katı şekillendirme