SEXTUS EMPIRICUS VE KARŞITLARI ÖRNEKLERİNDE MANTIK VE ŞÜPHE İLİŞKİSİ

Authors : Hacı Mustafa AÇIKÖZ

Pages : 15-29

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2019-12-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Akıl denilince akla, onun aracı olan mantık; mantık denilince akla onun öznesi olan akıl gelir. Bu ikisi birlikte bir bilgi faaliyetini oluşturur. Yani, bu ikili olmadan hangi türden olursa olsun bilgi eylemi gerçekleştirilemez. Bu eylemde çıkışta ve sonuçta iki epistemolojik anlayış şüpheci ve dogmacı ve metodik yaklaşım indirgemeci ve bütüncü ile ortaya konur. Çoğu zaman hem teorik hem de uygulamalı zeminlerde bu iki anlayış ve metod birbirleri ile zıtlaştırılıp karşıtlaştırılır. Oysa doğrusu bunların bir bilgi eyleminde rasyonel bir çerçevede zıtların birliği ilkesi gereği birbirlerini tamamlamalarıdır. Bu nedenle, “bütün bilgi faaliyetleri bu genel temel eksende döner” yargısında bulunmak mümkündür. Bizim inceleme konumuz dikkate alındığında bilgi eyleminde Sextus Empirikus ve karşıtları örneğinde mantık merkezli olarak epistemolojik şüpheci ve dogmacı anlayışlar ve indirgemeci ve bütüncü metodik yaklaşımların nasıl kullanıldığının gerekçeli analiz ve değerlendirmesini yapacağız. Bugün genelde mantık özelde akılyürütme merkezli adeta kökünden koparılarak dallandırılıp budaklandırılarak devam eden tartışma yarın da devam edecek görünmektedir. Amacımız, anlayış ve metodolojik yaklaşımların kökenine inerek ve tarafların pozisyonlarını gösterip değerlendirerek tarafların içine düştüğü kısırdöngü ve açmaza dair bir farkındalık oluşturmaktır. Bu kadim karşıtlık kaynaklanan problemlerin çözümü ise ancak Sextus ve karşıtlarının mantığa dair görüşleri ve mantığı amaç ve araç olarak kullanma gerekçelerini anlamak ile mümkündür
Keywords : Homo skeptikus, mantık, Sextus Empirikus, dogmacılık, bütüncü ve indirgemeci metodik yaklaşımlar