SURİYE’DE YENİ BİR HOYBUN HAREKETİ VE İTALYA FAKTÖRÜ 1935-1939

Authors : Mehmet PINAR

Pages : 129-147

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2020-04-28

Article Type : Other Papers

Abstract :Ermeni-Kürt ittifakı, kendi dinamiklerinin dışında Suriye’de çıkarları olan devletlerin güdümünde bir seyir takip eder. Bu ittifakın ortaya çıkışında iki toplumun hedeflerine müstakil olarak ulaşamayacağı gerçekliği etkili olur. Şeyh Said isyanının başarısızlığı Kürt komitecilerini zorunlu olarak Anadolu’nun dışında Suriye-Lübnan coğrafyasına yöneltir. Suriye’deki İngiltere ve sonrasında coğrafyanın avantajlarını kullanarak Fransa’nın güdümünde gelişen bu hareket, Ağrı isyanının bastırılmasıyla eski gücünden uzaklaşır. 1935’lerde yeniden filizlenmeye başlayan bu hareket İngiltere ve Fransa’dan ziyade İtalya eksenli bir harekete dönüşür. İtalya’nın zihninde Habeşistan konusunun önemli bir yer işgal etmesi, ittifakın dinamizmini ve geleceğini etkiler. II. Hoybun dönemi olarak adlandırdığımız bu oluşumda Ermeni faktörünün daha belirgin ve daha başat bir rol aldığı görülür. Bu dönemde ittifak içerisinde yer alan Kürtlerin federasyon ile bağımsızlık arasında ikilemde kalmaları hareketin belli bir olgunluğa erişmesini engeller. Birinci dönemde olduğu gibi Sason isyanının başarısızlığından sonra II. Hoybun hareketinin de eski gücünden/etkisinden uzaklaştığı görülür. Ermeni ve Kürt toplumunun kendilerine özgü gelenek, kültür, siyasi duruş ve karakterleri oluşumun suni bir yapıya bürünmesine yol açar
Keywords : Ermeniler, Hoybun, Kürtler, İtalya, Suriye