SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI VE GÖSTERİŞÇİ TÜKETİM İLİŞKİSİNDE BENLİK SAYGISININ ARACILIK ROLÜNÜN İNCELENMESİ

Authors : Doğan Aydoğan

Pages : 165-182

Doi:10.15182/diclesosbed.1356449

View : 152 | Download : 141

Publication Date : 2024-10-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma tüketim olgusunu bireyler ve gruplar arası toplumsal rekabetin deneyimlendiği bir alan olarak ele almaktadır. Dolayısı ile sosyal medya platformları toplumsal etkileşimin yoğun olarak yer aldığı; benlik sunumu, statü talebi, sosyal karşılaştırma ve bu kavramlara bağlı olarak gösterişçi tüketim olgusu ile ilişki içinde ele alınmaktadır. Sosyal medya bağımlılığı ise bu etkileşim süreçlerine maruz kalma yoğunluğunu işaret etmektedir. Çalışma, sosyal medya bağımlılığı ve gösterişçi tüketim ilişkisinde grup etkileşimlerinden farklı olarak bireysel bir nitelik olan benlik saygısının aracılık rolünü incelemektedir. Çalışmada Bergen Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Envanteri ve Gösterişçi Tüketim Ölçeği kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre sosyal medya bağımlılığı ile gösterişçi tüketim arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki vardır. Benlik saygısı ve gösterişçi tüketim ilişkisi yüksek benlik saygısına sahip kişilerde anlamlıdır. Düşük benlik saygısı ise sosyal medya bağımlılığı ile anlamlı bir ilişki kurarken, gösterişçi tüketim eğilimi ile bir ilişki kurmamaktadır. Dolayısı ile benlik saygısını bir aracı değişken olarak değil, gösterişçi tüketim olgusunu yordayan bağımsız bir değişken olarak ele almak gerektiği görülmüştür. Ölçeklere yönelik yapılan cinsiyete dayalı bağımsız gruplar t testi sonuçlarına göre ise bütün ölçeklerde erkeklerin daha yüksek skorlar ürettiği görülmüştür.
Keywords : Sosyal Medya Bağımlılığı, Benlik Saygısı, Gösterişçi Tüketim