Konuşma Metni ile Konuşma Dili Farkındalığına Dönük Etkinlik Tasarımı

Authors : Ahmet BENZER

Pages : 295-319

Doi:10.31464/jlere.657112

View : 10 | Download : 4

Publication Date : 2020-10-25

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZ: Türkçe Dersi Öğretim Programında konuşma eğitiminin amacı, ana dilinde kendini ifade edebilen, düşüncelerini doğru bir şekilde aktarabilen, konuşmaya istekli bireyler yetiştirmek şeklinde yer alır. Buradaki amaç, kusursuz konuşabilen bireyler yetiştirmek değildir. Okullardaki törenlerde, özel gün konuşmalarında veya siyasilerin yaptığı konuşmalar çoğunlukla yazılı bir metnin okunması şeklinde gerçekleşir. Bu konuşma türü, günlük hayatta var olmasına rağmen yazılı metinden hareketle konuşmanın nasıl gerçekleştirileceğine dair öğretim programında ve yardımcı herhangi bir kaynakta konuyla alakalı bilgi veya etkinlik bulunamamıştır. Bununla birlikte araştırmalar öğrencilerin akran zorbalığından ya da bazı kişisel dil kullanımlarından dolayı konuşma becerisini kullanmaya isteksiz oldukları ve topluluk önüne çıkmayı istemediklerini de göstermektedir. Bu amaçla araştırmada araştırmacı tarafından tasarlanan konuşma metni kavramı ile öğrencilerin yazılı bir metinden hareketle konuşma becerilerini geliştirmeye aynı zamanda konuşmaya yönelik olumsuz tutumları ortadan kaldırmaya yönelik bütüncül yaklaşımı temele alan bir strateji geliştirilmiştir. Bütüncül yaklaşımda öğretmen, öğrenci ve materyal bir bütün olarak ele alınmıştır. Bütüncül yaklaşımla oluşturulan bu strateji ile öğrencilerin farklı konuşma türlerini görerek akıcı, doğru ve karmaşıklıktan uzak bir konuşma yapabilecekleri öngörülmektedir. Geliştirilen stratejinin sahada işe yarar olup olmadığını tespit etmeye yönelik dört öğretmen tarafından uygulaması yapılmıştır. Türkçe öğretmenleri etkinliklerde konuşma metni kavramının yer alması, uygulanan stratejinin öğrencilerin konuşma kaygılarını azaltması, günlük hayattan örnekler sunması, konuşma diline dikkat çekmesi ve öğrencilerin konuşmaya yönelik isteklerini artırması yönleriyle farklı olduklarını belirtmişlerdir. Ayrıca araştırma sonucunda öğretim programında “konuşma metni” kavramının bir metin türü olarak yer alması önerilmiştir.
Keywords : bütüncül yaklaşım, konuşma becerisi, konuşma metni