Birleşmiş Milletler Çocuk Haklar Bildirgesi Bağlamında Çocuk Edebiyatı: Dağdaki Kaynak Romanı Örneği

Authors : İrem NAMLI ALTINTAŞ, Dilek ÜNVEREN TÜZÜN

Pages : 49-64

View : 20 | Download : 5

Publication Date : 2021-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Çocuk, tüm yasaların üzerinde ve toplumun geleceğinin belirleyicisidir. Dolayısıyla çocuk haklarının öğretilmesi yalnızca onun değil tüm toplumun yararınadır. Bu çalışmanın amacı çocuk romanlarının çocuk haklarının öğretiminde nasıl bir rol üstlendiğinin araştırılmasıdır. Nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesinin kullanıldığı çalışmada doküman olarak Talip Apaydın'ın Dağdaki Kaynak adlı çocuk romanı seçilmiştir. Roman, Birleşmiş Milletler çocuk hakları sözleşmesine göre incelenmiştir. Betimsel analizin yapıldığı bu çalışmada romanın kahramanlarının diyalogları ve anlatıcının söylemleri çocuk haklarına göre tema ve kategorilere ayrılmıştır. Buna göre eğitim hakkı, sağlık hakkı, oyun oynama hakkı, katılım hakkı, gelişim hakkı, vatandaş olma hakkı, sınıf ayrımı, koruma olmak üzere 8 adet tema bulunmuştur. Ayrıca eğitim hakkı temasının atında ailede başlaması ve işe yarar olması gelişim teması altında zihinsel ve fiziksel gelişim kategorileri bulunmuştur. Temalar ve kategoriler incelendiğinde yazarın, insan hakları sınıflandırmasında sosyal haklara öncelik verdiği görülmektedir. Bu durum eserdeki köylü-şehirli çocuk ayrımı ile açıklanmaktadır. Araştırma sonuçları, çocuk hakları öğretiminde bu çalışmada incelenen eserin kullanılabileceği konusundaki verileri güçlendirmektedir.
Keywords : çocuk hakları, dağdaki kaynak, talip apaydın, doküman incelemesi