Anneler ve Okul Öncesi Öğretmenlerin Gecikmiş Konuşmaya Yönelik Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması

Authors : Yasemin YOLAL DURU, Ahsen ERİM, Esra Nur KÜÇÜK

Pages : 61-90

View : 22 | Download : 9

Publication Date : 2020-05-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Dil gelişiminin ileri dönem akademik ve sosyal becerilere olan etkisi bilinmektedir. Bu nedenle ‘bekle ve gör’ yaklaşımı geçtiğimiz yüzyılda bazı uzmanların kullandığı bir yöntemken günümüzde etkisini yitirmiştir. Dil ve konuşma gelişimindeki olası sapmalarda ayırıcı tanı ve erken müdahale önem taşımaktadır. Okul öncesi öğretmenleri, sınıflarında gecikmiş konuşması olan bir çocuğu fark edip aileyi yönlendirebilecek ilk kişi olabilmektedirler. Annelerin ise çocuktaki olası gelişimsel sapmaları yakalayabilecek en uygun kişi oldukları düşünülmektedir. Gecikmiş konuşmaya yönelik farkındalığın, çocuğun erken dönem müdahale süreçlerinden faydalanabilmesi adına oldukça önemli olduğu belirtilmektedir. Bu gerekçe ile bu çalışmada Türkiye’de yaşayan anneler ve okul öncesi öğretmenlerin ‘Gecikmiş konuşmaya yönelik farkındalık ve bilgi düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırmada katılımcılar, Türkiye’nin farklı şehirlerinden 408 okul öncesi öğretmeni ve 1076 anneden oluşmaktadır. Veri toplama amacı ile araştırmacılar tarafından 29 soruluk bir anket hazırlanmıştır. Anket gecikmiş konuşmanın nedenleri, seyri, değerlendirilmesi ve müdahalesi ile dil ve konuşma gelişimini destekleyici etkinliklere yönelik bilgi düzeyini değerlendirmektedir. Anket katılımcılara çevrimiçi yollarla ulaştırılmıştır. Verilerin analizde bağımsız örneklemler t-testi ve Pearson korelasyonu kullanılmıştır. Bulgular: Okul öncesi öğretmenlerin anket sorularına verdikleri doğru yanıtlar, annelerin doğru yanıtlarından anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Ancak bazı maddelerde iki grubun da doğru yanıt verme oranlarının düşük olduğu görülmüştür. Küçük çocuklarda aynı anda iki dili öğrenmenin gecikmiş konuşmaya neden olacağı, gecikmiş konuşma için yapılan terapinin ağırlıklı olarak oral motor egzersizleri içereceği ve geç konuşan çocukta ek bir problem yoksa her zaman yaşıtlarını yakalayacağı gibi maddelerde her iki grubun da doğru yanıt verme oranı düşüktür. Sonuç: Gecikmiş konuşma ile ilgili farkındalığın arttırılması için düzenlemeler yapılması önerilmektedir. Okul öncesi öğretmenlerin farkındalık ve bilgi düzeyi arttıkça annelerin de daha sağlıklı bir biçimde desteklenebileceği düşünülmektedir. Ayrıca literatür ışığında gelecek araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : gecikmiş dil, gecikmiş konuşma, gelişimsel dil bozukluğu