Bağlam İçi Anlaşılırlık Ölçeği: İç Tutarlılık ve Geçerlik

Authors : Nida ŞANLI

Pages : 1-22

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2022-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) sınıflandırması olan sağlık ve işlevselliğin uluslararası sınıflandırması (ICF) bütüncül kavramsal bir çerçeve sunmaktadır. ICF bireyin konuşma bozukluğu şiddetinin yanı sıra bu durumun bireyin yaşamına olan etkisinin ve bağlamsal faktörlerin değerlendirilmesinin önemini vurgulamaktadır. Amaç: Bağlam İçi Anlaşılırlık Ölçeği (BAÖ), ICF’de ifade edilen çevresel faktörler açısından anlaşılırlığı değerlendiren bir ölçektir. Bu araştırmada BAÖ ölçeğinin güvenirlik için iç tutarlık ve geçerlik için ölçüt temelli geçerlik çalışması yapılması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmaya konuşma sesi bozukluğu olan 5-7 yaşları arasında 26 çocuk ve ebeveyni katılmıştır. Ebeveynler BAÖ ölçeğini doldurmuşlardır. Katılımcı çocuklara ise Sesletim Sesbilgisel Testi Sesletim alt testi (SST-SET) uygulanmış ve puanlarına göre hafif, orta, ileri, çok ileri sorun olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. Çocukların spontane konuşma kaydından doğru ünsüz üretim yüzdesi (DZY) hesaplanmıştır. DZY’ye göre katılımcılar hafif, hafif-orta, orta ve şiddetli olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. SST-SET, DZY puanları arasındaki ve BAÖ-DZY puanları arasında ilişki Spearman, SST-SET ve BAÖ puanları arasındaki ilişki ise Pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. SST-SET şiddet gruplarının BAÖ puanları arasındaki fark Kruskal Wallis, gruplar arası fark Mann Whitney U testi, DZY grupları BAÖ puanları arasındaki fark ANOVA, gruplar arası fark Bonferroni düzeltmesi ile analiz edilmiş, BAÖ iç tutarlılığı için Cronbach (CA) güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. Bulgular: SST-SET ve DZY arasında (r= 0,924; p<0,001), DZY-BAÖ (r= 0,962; p<0,001), SST-SET ve BAÖ (r= 0,885; p<0,001) anlamlı, pozitif yönlü, yüksek düzeyde korelasyon, SST-SET grupları BAÖ puanları arasında ise anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,001). DZY grupları BAÖ puanları arasında (p<0,00) ve hafif ile hafif-orta (p<0,05), hafif ile orta derece şiddetli (p<0,001), hafif ile şiddetli (p<0,001), hafif orta ile orta derece şiddetli (p<0,05) ve hafif orta ile şiddetli (p<0,001) çocukların BAÖ puanları arasında anlamlı farklılık vardır. BAÖ iç tutarlığı CA katsayısı 0,957 (mükemmel) olarak elde edilmiştir. Sonuç: BAÖ Türkçe alan yazında anlaşılırlığın tanımlanmasında kullanılabilecek mükemmel iç tutarlılığa sahip, geçerli bir araçtır.
Keywords : Anlaşılırlık, konuşma sesi bozuklukları, bağlam içi anlaşılırlık ölçeği, dil ve konuşma değerlendirmesi, ICF, ICF, ICF, ICF