Afazi Değerlendirmesinde Sözcük Düzeyi İşitsel Anlama Testi'nin (SİAT) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Merve Karabatak Sundet, İlknur Maviş

Pages : 121-151

Doi:10.58563/dkyad-2024.72.1

View : 74 | Download : 52

Publication Date : 2024-08-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Afazi edinilmiş bir dil bozukluğudur ve işitsel anlama becerisinin korunup korunmadığı afazi tipini belirlemek için ayırt edici özellik taşır. Bu çalışmada, afazili bireylerde işitsel anlamayı sözcük düzeyinde değerlendirmek üzere geliştirilen ilk Türkçe değerlendirme aracı olan Sözcük Düzeyi İşitsel Anlama Testi’nin (SİAT) geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması amaçlamıştır. Yöntem: Çalışmada ana dili Türkçe olan 18 yaş üzerinde 112 katılımcı (35 afazili ve 77 sağlıklı) yer almıştır. Geçerlik çalışması yapı ve ölçüt geçerliği analizleri ile gerçekleştirilmiş; güvenirliğe yönelik iç tutarlılık, istikrarlılık ve eşdeğerlilik analizleri yapılmıştır. ROC analizi ile kesme puanı belirlenmiştir. Ayrıca, afazi tipinin (tutuk ve akıcı) ve demografik değişkenlerin (yaş, eğitim, cinsiyet) afazili ve sağlıklı katılımcıların SİAT puanları üzerindeki etkisi incelenmiştir.. Bulgular: ADD’nin İşitsel Anlamayı Değerlendirme alt testi ile SİAT arasında pozitif yönlü güçlü bir korelasyon olduğu bulunmuştur (r=0,768; p<0,001). Madde analizine göre, testi oluşturan tüm maddelerin madde güçlük ve madde ayırt edicilik indekslerinin geçerli düzeyde olduğu ve hiçbir maddenin testten çıkarılmasına gerek olmadığı bulunmuştur. SİAT’ın bölümlerine ait iç tutarlılık düzeylerinin yeterli düzeyde olduğu görülmüştür (sırasıyla α=0,741; 0,791 ve 0,893). Test- tekrar test uygulamasında iki ölçüm arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0,972; p<0,05). Puanlayıcılar arası güvenirlik için sınıflar arası korelasyon katsayısı 0,99 olarak hesaplanmış ve mükemmel derecede güvenilir (%95 CI [0,91-1,00], p<0,001) bulunmuştur. Afazili katılımcıların SİAT puanları afazi tipi, yaş, eğitim düzeyi ve cinsiyet değişkenlerinde farklılaşırken (p<0,05) sağlıklı katılımcıların SİAT puanlarının yalnızca eğitim düzeyinde farklılaştığı (p<0,05) görülmüştür. SİAT’a ait kesme değer puanı afazililer için 50 üzerinden 34,5 olarak belirlenmiştir. Sonuç: SİAT’ın Türkçe konuşan afazili bireylerin işitsel anlama becerilerinin sözcük düzeyinde değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir bir test olduğu ve SİAT puanının afazililerde yaş, cinsiyet, eğitim değişkenlerinde farklılaştığı sonucuna varılmıştır.
Keywords : afazi, işitsel anlama, sözcük düzeyi işitsel anlama testi, geçerlik, güvenirlik