Dil ve Konuşma Terapistlerinin Ses Yorgunluk Düzeylerinin ve Sesle İlgili Yaşam Kalitelerinin İncelenmesi

Authors : Aylin Başaran, Sude Bilgen, Şeyma Çokşen

Pages : 277-298

Doi:10.58563/dkyad-2024.73.2

View : 100 | Download : 153

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Ses yorgunluğu profesyonel ses kullanıcılarında yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen yaygın bir problemdir. Dil ve konuşma terapistlerini (DKT) de kapsayan profesyonel ses kullanıcıları iş hayatlarında seslerini aktif ve yoğun olarak kullanırlar. Bu yoğun mesleki faaliyetlerinden dolayı DKT’lerin ses yorgunluğu yaşama risklerinin yüksek olduğu düşünülmektedir. Ulusal alanyazında DKT’lerle bu konuda yapılmış bir çalışmaya ulaşılamaması bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturmaktadır. Bu araştırmada Türkiye’de çalışan DKT’lerin ses yorgunluğu düzeylerini ve sesle ilgili yaşam kalitelerini belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada betimsel araştırma türlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmaya Türkiye’de çalışan 106’sı kadın, 19’u erkek toplam 125 DKT katılmıştır. Çalışmanın verilerinin toplanmasında araştırmacıların hazırladığı Demografik Bilgi Formu, Ses Yorgunluğu Ölçeği (SYÖ), Ses Handikap Endeksi (SHE) ve Sesle İlgili Yaşam Kalitesi Ölçeği (SİYKÖ) kullanılmıştır. Çalışmanın verileri Google Forms aracılığıyla çevrimiçi olarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U, Kruskal Wallis testleri ve Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: SYÖ puanlarının kadın ve rehabilitasyon merkezinde çalışan DKT’lerde daha yüksek, 1-10 saat arası ortalama seans süresine sahip DKT’lerde ise daha düşük olduğu görülmüştür. Rehabilitasyon merkezlerinde çalışan DKT’lerin SİYKÖ toplam puanları diğer kurumlarda çalışanlara göre daha düşük bulunmuştur. Ancak DKT’lerin cinsiyet, mesleki deneyim süresi, haftalık ortalama seans süresi ve çalıştığı kuruma göre SYÖ ve SİYKÖ toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ölçeklerin birbirleriyle ilişkilerine bakıldığında SİYKÖ puanları ile SYÖ ve SHE puanlarının birbirleriyle arasında istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönlü; SYÖ ve SHE puanları arasında anlamlı, pozitif yönlü ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışmanın sonucunda DKT’lerin ses yorgunluğu düzeylerinin düşük olduğu ancak ses yorgunluğu düzeyleri arttıkça sesle ilgili yaşam kalitelerinin olumsuz yönde etkilendiği görülmüştür.
Keywords : dil ve konuşma terapisti, ses, ses yorgunluğu, sesle ilgili yaşam kalitesi, ses handikap endeksi