Sosyal İletişim Bozukluğu: Dil ve Konuşma Terapistleri için Klinik Görünüm ve Müdahale Stratejileri

Authors : Dilber Kaçar Kütükçü

Pages : 353-390

Doi:10.58563/dkyad-2024.73.5

View : 135 | Download : 142

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Amaç: Sosyal İletişim Bozukluğu (SİB), sosyal etkileşim, pragmatik dil kullanımı ve dil işleme gibi alanlarda inatçı zorluklarla karakterize edilen bir durumdur. Bu bozukluk, sosyal iletişim becerilerinin etkili bir şekilde kullanılmasını engelleyerek bireylerin sosyal ve akademik yaşamlarını olumsuz etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı, SİB\\\'i tanımlamak; SİB, otizm spektrum bozukluğu (OSB) ve gelişimsel dil bozukluğunun (GDB) klinik görünümleri arasında ayrım yapmanın zorluklarını tartışmak, DKT\\\'ler için değerlendirme ve terapi yöntemlerine dair kapsamlı bilgiler sunmaktır. Bu bağlamda, DKT\\\'lerin SİB ile ilgili bütüncül bir anlayış geliştirmelerine katkıda bulunmak hedeflenmiştir. Yöntem: Bu çalışma geleneksel derleme yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. Alan yazın taraması “sosyal iletişim bozukluğu” “otizmde sosyal iletişim” “pragmatik dil bozukluğu” gibi terimlerin PubMed akademik veri tabanında ve Google Akademik arama motorunda taranmasıyla gerçekleştirilmiştir. Alan yazın taraması ve mevcut tanı kriterleri incelenerek SİB\\\'in ayırt edici özellikleri, SİB’de değerlendirme ve müdahale yöntemleri, SİB’in yönetiminde DKT’lerin rolü gibi başlıklar oluşturulmuş; konu, ilgili başlıkların altında detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bulgular: SİB, etkili tanı ve müdahale için kapsamlı bir yaklaşım gerektiren karmaşık bir bozukluktur. OSB’den özellikle kısıtlı/tekrarlayan davranışların yokluğu, sosyal iletişim sorunlarının daha belirgin olması ve dil gelişiminin genellikle daha az etkilenmesi gibi özelliklerle ayırt edilmektedir. Değerlendirme süreci, sosyal iletişim becerilerinin kapsamlı bir şekilde ele alınmasını gerektirir. Müdahale stratejileri, bireyselleştirilmiş planlar ve sosyal iletişim becerilerini geliştirmeye yönelik programları içermektedir. Sosyal İletişim Müdahale Projesi (SCIP) ve “Program for the Education and Enrichment of Relational Skills” (PEERS®) gibi programlar, SİB olan bireylerde iletişim becerilerinde anlamlı gelişmeler sağlama potansiyeline sahiptir. Sonuç: DKT’ler, SİB\\\'in değerlendirilmesi ve yönetiminde kritik bir rol oynamaktadır. Profesyoneller, aileler ve topluluklar arasında işbirliği, SİB\\\'den etkilenen bireylerin sosyal ve akademik olarak gelişmelerine katkıda bulunabilir.
Keywords : Sosyal iletişim bozukluğu, ayırıcı tanı, otizm spektrum bozukluğu, gelişimsel dil bozukluğu