التعليل النحوي في التحرير والتنوير، دراسة نموذجية

Authors : Aboubacar MOHAMADOU

Pages : 60-82

View : 8 | Download : 8

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İllet, nahiv usulünün temel esaslarından biri olan kıyasın bir parçasıdır. Eski dilcilerin arasında yaygın olan bir olgu olup nahvin doğuşundan itibaren dört aşamadan geçmiştir: (Oluşum aşaması, büyüme aşaması,   gelişme aşaması ve reddedilme aşaması), ve tüm bu aşamalarda birçok nitelik ve özelliğe sahip olmuştur. Buna dayanarak, bu araştırma, İbn Âşûr ve onun nahiv usulündeki en önemli konulardan biri olan nahiv illetleri hakkındaki görüşlerini ele almıştır. İbn Âşûr’un dile dair düşüncelerini, bakışı, çeşitli nahiv meselelerini tahlil etme ve karmaşık i’rap vecihlerini izah etme konusundaki bilimsel kişiliğini ve zihinsel gücünü (becerilerini) ortaya koyan bir çalışmadır. Araştırma sonucunda araştırmacının elde ettiği en belirgin bulgularından biri et-Tahrîr ve’t-Tanvîr adlı eser, tahlil ve gerekçelendirme ile temayüz etmiştir. İstiğnâ (İhtiyaç Görmeme) illeti, İstiskal (Ağırlık) illeti ve Benzerlik illeti gibi çeşitli illetlere dayanmıştır. Dikkat edilmesi gerekir ki müellifin dayandığı bu illetlerin çoğu basittir, öte yandan İbn Âşûr çoğunlukla, karmaşık olan meselelerin izahını yaparken şüpheyi gidermek amacıyla illeti nahiv kuralı ile birlikte zikretmektedir. 
Keywords : Nahiv İlleti, et Tahrîr vet Tanvîr, İbn Âşûr, Gerekçelendirme, Nahiv usulü