Hâlid b. Velîd’in Komutanlığı ve Azledilmesi

Authors : Haci ATAŞ

Pages : 34-50

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hâlid b. Velîd, İslâm tarihinde komutan vasfıyla öne çıkan ashabın önemli simalarından birisidir. Onunla alakalı kaynaklarda geçen bilgiler çoğunlukla fetih hareketlerindeki üstün başarısına yöneliktir. Sâsânî İmparatorluğu’nun tarih sahnesinden silinmesinde ve Bizans İmparatorluğu’na diz çöktürülmesinde Hâlid’in önemli ölçüde katkısı olmuştur. Hudeybiye antlaşmasından sonra Müslüman olmuş ve o zamandan itibaren askerî seferlerin aranan komutanlarından olmuştur. Hz. Ebû Bekir döneminde başkomutan olarak Ridde olaylarında ve sahte peygamberlerle mücadelede ön safta yer almıştır. Ancak Hz. Ömer, Hâlid b. Velîd’in bazı uygulamalarından rahatsız olmuş, halife olduktan sonra da onu azletmiştir. Hâlid b. Velîd’in, Hz. Ömer’in akrabası olması, Sâsânî ve Bizans ordularına karşı kahramanca savaşıp yeni beldeler fethetmesi onun görevden alınmasını engellememiştir. Onun başkomutanlık görevinden azledilmesi hakkında muhtelif rivayetler vardır. Bu rivayetlerden öne çıkanı onun halk arasında efsanevî bir karakter olarak görülmeye başlanmasıdır. Hâlid’in savaşlardaki üstün başarısı ona, insanüstü vasıflar yüklenmesine sebep olmuştur. Onun kutsallaştırılmaya başlanması ve efsanevî karaktere dönüştürülmesi Hz. Ömer’i endişelendirmiştir. Halkın, zaferleri bahşedenin Allah olduğunu, galibiyetin de mağlubiyetin de Allah’tan geldiğini bilmesi gerekiyordu. Toplumda oluşmaya başlayan çarpık dînî anlayış, zaferlerin Allah’tan değil de Hâlid’den geldiğine duyulan inanç Hz. Ömer’in Hâlid’i başkomutanlıktan azletmesinin en önemli sebebidir.
Keywords : İslam Tarihi, Hz Ömer, Hâlid b Velîd, Komutan