İslam Hukuku ve Uluslararası Hukukta Esir Hakları

Authors : Fawaz MOHAMMED ABDO

Pages : 71-96

Doi:10.47145/dinbil.930781

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam fıkhının tarih sürecine dahil oluşundan beri en önemli yanlarından biri haklar konusudur. Özellikle savaş ve barış zamanlarında insan hakları fıkıh literatüründe büyük bir yer kaplamıştır. İnsan, savaş sırasında özgürlüğünü kaybedebilir, zulüm ve kötü muamele görebilir veya hapse atılabilir. Bu nedenle, İslam esirlere iyi davranılması hususunda dikkate alınması gereken hak, görev ve kurallar belirlemiştir. Tarihe bakacak olursak esirlere yönelik tasarruflar konusunda karanlık uygulamalara rastlamaktayız. Çünkü esirlerin düşman elinde kaldığı sürece insan değerlerini ihlal eden muamelelerle karşılaştığı, dövme, yaralama, taciz, yakma gibi fiziksel işkenceye maruz kaldığını görebilmekteyiz. Yine esirin yeme ve içmeden mahrum bırakılarak, açlık ve susuzlukla cezalandırılıp ölüme terkedildiğini İslam öncesi cahiliye dönemi uygulamalarından anlamaktayız. Esirler konusunda gerek İslam hukukunda gerekse sivil hukukta çeşitli maddeler ve hükümler benimsenmiştir. İslam hukuku bağlamında esirlerin takas edilmesi ve öldürülmesine ilişkin farklı görüşler ortaya konmuştur. Fıkıh ekolleri arasında onların öldürülmesini yanlış bulanlar olduğu gibi konuyu ülkenin çıkarı bağlamında değerlendirenlere de rastlanmıştır. Çalışmamızda İslam hukukunda konuya ilişkin tartışmaları bir nebze aydınlatmak gayesi güdülmüş, yürürlükteki uluslararası antlaşmaların savaşlardaki tutsak hukukuna ilişkin atıflarına değinilmiştir.
Keywords : İslam Hukuku, Esir, Haklar, Hukuk, Uluslararası Hukuk