Heretik Sayılan Kiliselere Yapay Zekanın Bakış Açısı

Authors : Dursun Ali Aykıt

Pages : 213-232

Doi:10.33415/daad.1592242

View : 109 | Download : 114

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hıristiyanlık tarihi aslında heretiklik tarihi olarak okunabilecek bir arka plana sahiptir. Zira günümüzdeki Hıristiyanlık, birçok çatışma ve ayrışmadan sonra galip gelen söylemin yansıması olarak var olagelmiştir. Daha ilk çıkışında Yahudi-Hıristiyanlığı ile Gentile Hıristiyanlığı karşı karşıya gelmiş ve bu süreçten Pavlus’un önderliğini yaptığı Gentile Hıristiyanlığı öne çıkmıştır. Ardından İsa’nın doğası ile ilgili Kristolojik problemlerle boğuşan kilise, bir taraftan Aryüsçü öte yandan Athanasiusçu söylemin arasında kalmış ve İznik Konsili’nde Roma İmparatorunun desteğini alan Athanasiusçuluk kabul görürken Aryüs ve görüşleri heretik ilan edilmiştir. Orta Çağ’da Katolik Kilisesi iyice güçlenip tekel oluşturmaya başlayınca kiliseye yönelik her türlü itiraz, heretiklik başlığı altında değerlendirilmeye başlanmıştır. Yine Martin Luther’in çıkışı ve çok fazla dünyevileştiğini belirttiği Katolik Kilisesine yönelik eleştirileri de hemen heretiklik şeklinde tanımlanıp ciddi takibatlara uğramıştır. Ancak zamanla Protestan kiliseler gelişip belli bir güce ulaşınca artık bunlar ‘ana bünyeyi’ oluşturan kiliseler arasında gösterilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla Hıristiyanlık tarihinde heretiklik tanımı ucu açık bir terim olarak kullanılmaktadır. Bu makale bazında işte böylesi bir genişlikte değerlendirilen heretikliğe dair, yapay zeka uygulamaları olan ChatGPT ve Gemini’nin nasıl bir tasnif ve açıklama getirdiğine ışık tutmaya odaklandık.
Keywords : Dinler Tarihi, Heretik, Yapay Zeka, Hıristiyanlık, Aryüsçülük, Bogomiller, Mormonlar