Ağırlık Yönetimine Yeni Bir Yaklaşım: Yeme Farkındalığı

Authors : Hatice ÇOLAK, Şule AKTAÇ

Pages : 212-222

View : 19 | Download : 6

Publication Date : 2019-09-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Obezite tedavisinde kalori kısıtlaması gibi geleneksel müdahalelerin uzun süreli davranış değişikliği sağlamadığı düşünülmektedir. Farkındalık, “şu andaki düşünce ve eylemlerin bilinçli bir şekilde farkında olma süreci” olarak tanımlanmaktadır. Yeme farkındalığı ise yeme eylemi süresince, düşünce ve eylemlerin bilinçli bir şekilde, yargılamadan farkına varılması olarak tanımlanır. Hücresel açlık, yeme eylemini beyne gelen sinyallere göre düzenleyen homeostatik bir süreçtir. Besinlerin verdiği hazza göre yemek duyusal açlığı meydana getirmektedir. Duygusal açlık; fizyolojik gereksinimlerin aksine, tokken dahi, olumlu ve olumsuz duyguları ile beslenmeyi başlatabilmektedir. Yeme farkındalığına yönelik müdahalelerde; yeme davranışının nasıl ve neden oluştuğunu, fiziksel açlık ve tokluk sinyallerini içselleştirip duygu ve düşünceleri farkında olmayı, besin seçimlerini yargılamadan o anda tüketilecek besine odaklanarak yemeyi öğretmek amaçlanmaktadır. Bu öğreti sayesinde yeme ile ilgili alışkanlık haline gelmiş davranışların kalıcı olarak değiştirilmesi sağlanmaktadır. Aynı zamanda yeme eyleminin; stres, sıkıntı, depresyon gibi olumsuz duygulardan kaçışla olan ilgisini azaltarak, duyguların da kabullenilmesini sağlamaktadır. Günlük basit bir yeme farkındalığı pratiği ile yeme hızının azaltılması, doygunluk sağlanınca yeme eyleminin sonlandırılması, porsiyon boyutlarının küçültülmesi, dikkat dağıtıcı etkenlerin azaltılması ve yemekten zevk alınmasının sağlanması beklenmektedir. Böylece, yüksek kalorili yiyeceklerin daha az tüketilmesiyle sağlıklı kilo verme gerçekleşmektedir. İleride yapılacak çalışmalar, yeme farkındalığının öğretilmesinde bir standardizasyon sağlamayı ve yeme farkındalığının uzun vadeli etkisinin hastalıklarla ilişkisini ortaya koymayı amaçlamalıdır. 
Keywords : Yeme Farkındalığı, Duygusal Yeme, Açlık